Alisher navoly nomidagi toshkent davlat

268 “Hayrat ul-abror”. 315-bet.
264 
“Hayrat ul-abror”. 316-317-betlar.
250

---

shundaydir” .270 “Hayrat ul-abror”da ishqqa alohida maqolat 
bag'ishladi. 
Isnqni 
shunday 
ta ’riflaydi:
Bo'lmasa ishq, ikki jahon bo'lmasun,
Ikki jahon demaki, jon bo'lm asun.271
O n sakkizinchi maqolat “Falak g'am xonasidakim ...” 
deb nomlanadi. Unga ilova tarzida “Chin m arg 'zo ri...” haqidagi 
hikoyatni keltiradi. Bu hikoyat qirq ikki bayt - sakson to 'rt 
misradan iborat. Hikoyatning to'liq nomi quyidagicha: Chin 
o'tlog'idagi bir mushkin ohuning sherlami ovlagani, majruh 
ovlarning uning tuzog'iga ilinib, sher panjasidan ajal tuprog'i 
bilan bo’lgani. Uning mazmuni quyidagicha: Chin mamlakatida 
bir go’zal bor edi. Dunyo odamlari uning husniga oshiq. Shoh 
ham uning zulfiga giriftor. Xon unga soqchiiar qo'ygan. Kim 
unga qarasa, gapirsa, jazolanar edi. Bir yigit unga oshiq-u beqaror 
bo'lib qoladi. K o'plab oshiqlar jazoga tortiladigan bo'ldi. U yigit 
esa beparvo. O'lim dan qo'rqmaydi. Tilida, so'zida, og'zida yor 
edi:
Tilida yor edi-yu, so'zida yor,
O g'zida yor edi-yu, ko'zida yor.272
Uning sadoqatini ko'rib, shoh yumshaydi. Oshiqni 
o ’ldirmay, yor haramiga xos mahram qilib qo'yadi. Ishq 
balolariga chidagani uchun u yuksaklikka erishadi.
Umuman, “Hayrat ul-abror”dagi hikoyatlar hajmi har xil 
bolganidek, mavzusi ham rang-barangdir. Hikoyatlar Navoiy 
fikrlarini yanada jonli, aniq, ta’sirli bo' lishi uchun asos bo'lgan.
270 Qayumov A. Dilkusho takrorlar va ruxafzo ash’orlar. Toshkenf, 2011. 27-
bet.
271 “Hayrat ul-abror”. 191-bet.
272 “Hayrat ul-abror”. 304-bet.
251

---