Alisher navoly nomidagi toshkent davlat

233 Abdug'afurov A. Buyuk beshlik saboqlari. Toshkent, 1995. 20-bet.
232

---

qilingan Yoqut husni xati bilan bog'liq hikoyat, o'n uchinchi 
maqolat uchun keltirilgan “Ayyubi xalaf va o 'g 'ri bilan bog'liq 
hikoyat, o 'n oltinchi maqolatga ilova tarzida keltirilgan Abdulloh 
Muborak jihodi, o 'n yettinchi maqolatga ilova shaklida keltirilgan 
Imomi Zaynul-obidin hikoyati, yigirmanchi maqolatga ilova 
qilingan Xoja Muhammad Porso va o 'g 'li Xoja Abu Nasr 
haqidagi hikoyatlar kiradi.
2. 
Adolat va insof mavzusi bilan bog'liq hikoyatlar. 
Bularga uchinchi maqolatga ilova qilingan “Shoh G 'oziy” 
hikoyati, “U1 qul” hikoyati kiradi.
3. 
Halol mehnat va saxovat ulug'langan hikoyat. 
Bunga “Hotam Toyi va chol” hikoyati kiradi.
4. 
Odob-axloq bilan bog'liq hikoyatlar. 
Ularga 
“N o'shiravon hayosi”, “Ikki vafoli yor”, “Qoni Juvonmard ila 
tom i’ hikoyati”, “Sher bilan Durroj hikoyati” kabilar kiradi.
5. 
Falsafiy ruhdagi hikoyat. Bunga “ Iskandar va xoli 
qo'li bilan bog'liq hikoyat” kiradi.
6. 
Iim-irfon g'oyalari bilan bog'liq hikoyat. Bunga 
o'n birinchi maqolatga ilova qilingan “Imom Faxr Roziy bila 
Sulton Muhammad Xorazmshoh” haqidagi hikoyat kiradi.
7. 
May va m ayxo'rlik qoralangan hikoyatlar. Bularga 
“ Bani Isroiliyi Rind hikoyati”, “Bahrom haqidagi hikoyat” kiradi.
8. 
Ishq va uning kechinmalari bilan bog'liq hikoyat. 
Bunga o'n sakkizinchi maqolatga ilova tarzida keltirilgan “Chin 
m arg'zori” haqidagi hikoyat mansub.
Ko'rinadiki, “ Hayrat ul-abror”dagi hikoyatlar mavzusi 
rang-barangdir. Professor N.Mallayev bu haqda shunday yozadi: 
“Navoiy hikoyalari mavzui, g'oyaviy mazmuni, obrazlari va 
badiiy uslubi jihatidan xilma-xildir.
Ulaming ko'pchiligi axloq-odob, ilm-ma'rifat, insof- 
adolat, sevgi va sadoqat, mehnat va mehmondo'stlik kabi 
masalalarga bag'ishlangan hikoyalardir”.234 “Hayrat ul-abror” 
falsafiy, diniy-tasawufiy, axloqiy ruhdagi asar bo'lgani uchun