Alisher navoly nomidagi toshkent davlat

234 Mailayev N. Alisher Navoiy vaxalq ijodiyoti. Toshkent, 1974. 186-bet.
233

---

ham unda diniy ruhdagi hikoyatlar ko'pchilikni tashkil etadi. 
Shoirning 
asosiy 
fikri 
maqolatlarda 
keltirilgan. 
Yigirma 
maqolatda turlicha mavzu va masalalar yoritilgan.
Fikmi asoslash uchun o'shanga mos hikoyat keltirilgan. 
“Hayrat ul-abror ”dagi “Avvalgi maqolat” “Imon sharhidakim” 
deb nomlanadi. Unda insonlikning asosiy belgisi imon ekanligi 
aytiladi:
Kimki jahon ahlida inson erur,
Bilki nishoni anga imon e ru r...
Bas ani inson demak o ig 'a y ravo,
Kim ishi imon bila topqay navo.235 
Yana bu qismda imonning oltita belgisi - haqni tanish, 
farishtalami bilish, Q ur'oni karimga ixlos, payg'ambarimizga 
ishonch, qiyomatga ishonish, Ka'bani ziyorat qilish - hajga sharh 
beriladi. Keyin yigirma uchinchi bobda “Sultonul-orifin va 
murid” haqidagi hikoyat keltiriladi. Yigirma ikki bayt - qirq to'rt 
misrali bu hikoyatning mavzusi diniy-tasavvufiy ruhda. Mashhur 
shayx Boyazidning g'am gin bo'lib turganini ko'rgan murid 
buning sababini so'raydi. Shayx yig'lab, oh-voh chekib, bu 
dunyoda odam ko'pligini, lekin haqiqiy kishi topilmasligini 
aytadi. Yaxshi kishi bu dunyoda borligini bilmasligini, bor bo'lsa 
ham o'tib ketganini bildiradi. Murid shu el ichida o'zing ham bor, 
sen ularga mansub emasmisan deydi. Shayx Boyazid unga 
javoban imon bilan ketmasang, inson degan nom olishing 
mumkin emas deydi.
Shayx dedi: “Ey ishi gumrohliq,
Topm og'on ish sirridin ogohliq.
Men dog’i yuz ming meni sargashtadek,
Ashki bog'ur qonig'a og'ushtadek,
Bo'lmasa imon bila ketmak ishi,
Anglaki oni desa bo'lm as kishi.236
2,5 Alisher Navoiy. “Hayrat ul-abror” MAT. 20 tomJik. 7-tom. Toshkent, 1991.