Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat universiteti huzuridagi pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini

Mavzuni o‘rganilganlik darajasi. Turkiy tillar, jumladan, o‘zbek tilida ravush va u bilan bog‘liq ilmiy-nazariy masalalar, xususan, ravishlarning tuzilishi va tarkibi V.V.Radlov, N.A.Baskakov, G.I.Ramsted, N.K.Dmitriev, V.Kotvich kabi olimlarning ishlarida tadqiq etilgan. Bu tadqiqotlar natijasi E.V.Sevortyanning ikki jildli monografiyasida, A.N.Kononovning o‘zbek va turk tili bo‘yicha fundamental grammatikalarida, A.M.Shcherbak ishlarida umumlashtirilgan.³
O‘tgan asrning 50-yillarida o‘zbek tilshunosligida ravish bo‘yicha o‘z davri uchun mukammal tadqiqot tilshunos S.Fuzailov tomonidan amalga oshirildi. Keyingi davr o‘zbek tili grammatikasiga oid barcha asarlarda ravish mavzusini
yoritishda S.Fuzailov tadqiqoti asos qilib olindi. Bundan tashqari, U.Tursunov, N.Maxmudov, N.Nurmonov, B.Mengliyev, M.Hakimova, T.Asadov, B.To‘ychiboyev va boshqa tilshunoslarimiz ham o‘z tadqiqotlarida, darslik va qo‘llanmalarida, maqolalaridatilshunoslikda ravish so‘z turkumi, xususan,payt ravishining leksik va grammatik xususiyatlari xususida batafsil ma’lumotlar berishgan.
Bitiruv loyiha ishining maqsad va vazifalari. Tadqiqotning asosiy maqsadi boshqa yondash turkumlar tizimida, asosan, payt ravishining o‘rnini belgilash hamda mazkur turkumning lingvistik tabiatini muayyanlashtirishdan iborat. Ushbu maqsadni amalga oshirish quyidagi vazifalarni hal etish bilan bog‘liq ravishda kechadi:

• 
  tilshunoslikda ravish turkumi tasnifiga asos bo‘luvchi mezonlarga munosabat bildirish;
  
• 
  o‘zbek tilshunosligida payt ravishlarining leksik va grammatik xususiyatlari talqinini keng tarzda bayon etish.
  
• 
  dars jarayoniga yangi pedagogik texnologiyalar bilan joriy etish. Shuningdek, mavzusini keng yoritish va talabalar kengroq tushunishi uchun badiiy asarlar asosida tahlilga tortish;
  
• 
  o‘zgarmaslik omiliga qat’iy rioya qilgan holda ushbu turkumning aniq ta’limotni ochish hamda o‘zbek tilining lingvistik tabiatiga mos ravish tasnifini berish;
  
• 
  mustaqil ma’noli o‘zgaruvchan so‘zlarning ravishga va aksincha, ravishning ot va sifatga o‘tishini kuzatish; ravish va ravish bo‘lmagan so‘zlarning bir-biriga ta’sir doirasini yoritish.
  
• 
  talabalarga o‘zbek tilshunosligida payt ravishlarining leksik va grammatik xususiyatlarini samarali metod va tavsiyalar orqali tushuntirib berishdan iborat.