Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat universiteti huzuridagi pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini

SABAB RAVISHLARI. Sabab ravishlari ish-harakatning bajarilish sababini bildirib, nega?, nima uchun?, nima sababdan? savollariga javob bo‘ladi: chorasiz, noiloj, chorasizlikdan, ilojsizlikdan, noilojlikdan va boshqalar.
Sabab ravishlari sabab holi vazifasida keladi. Ikromjon noiloj chodirdan chiqib mashina oldiga keldi. (S.A.)
MAQSAD RAVISHLARI. Maqsad ravishlari ish-harakatning bajarilish maqsadini bildirib, qanday? qay maqsadda? so‘roqlariga javob bo‘ladi: atay, ataylab, atay(in), qasddan, jo‘rttaga. Maqsad ravishlari maqsad holi vazifasida keladi: Zebixon o‘rnidan turdi-da, etaklarini qoqib, uni masxara qilayotgandek jo‘rttaga ming turlanib ko‘chaning o‘rtasidan jo‘nab qoldi. (S.A.)
Ravishlarning yasalishi. Ravishlar morfologik va sintaktik usullar bilan yasaladi. Morfologik usul ravish yasashda faol usul hisoblanib, ko‘proq holat ravishlari shu usul bilan yasaladi. Ravishlar ot, sifat, olmosh, ravish ba’zan fe’l o‘zaklardan yasaladi. Quyidagi qo‘shimchalar ravish yasovchi qo‘shimchalardir:
I. Affiksatsiya usuli bilan ravish yasalishi. Yasama ravishlar yasashga asos qismga yasovchi qo‘shimcha qo‘shish yordamida yoki so‘zlarni bir-biriga qo‘shish orqali hosil qilinadi.
Yasashga asos qism ot, sifat, olmosh, sifatdosh, ba’zan ravish bo‘lishi mumkin. Quyidagi qo‘shimchalar ravish yasash uchun xizmat qiladi:
1) -cha qo‘shimchasi. Bu qo‘shimcha ot, sifat, ravish va fe’llarga qo‘shilib, ish-harakatning qay tarzda bajarilishini, yasash asosida ifodalangan narsa, belgi, ho- lat va xususiyatga o‘xshatilganlikni, qiyoslashni anglatgan ravish yasaydi: eskicha, o‘zicha, yashirincha, atrofiicha, bulturgicha, qisqacha, o‘zimcha, yigitcha kabi. -cha qo‘shimchasi ba’zan egalik, kelishik qo‘shimchalaridan keyin ham qo‘shilib keladi: sizningcha, o‘zicha, o‘zingcha kabi.

2. 
   -chasiga qo‘shimchasi. Bu qo‘shimcha turli so‘zlarga qo‘shilib ravish yasaydi, ish-harakatning yasash asosi anglatgan narsa, belgi-xususiyatga qiyos qilinganligi, harakatning bajarilish usuli ma’nolarini bildiradi: harbiychasiga,iskarchasiga, ochiqchasiga, qahramonchasiga kabi. Bu qo‘shimcha aslida -cha yasovchisi hamda egalik bilan jo‘nalish kelishigi qo‘shimchalarining qo‘shilishidan hosil bo‘lgan (cha+si+ga). Bu qo‘shimcha tarkibiga singib ketgan egalik va kelishik qo‘shimchalari o‘zining ma’nosi va shakl yasovchilik xususiyatini yo‘qotadi.
   
3.