Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti amaliy filologiya fakulteti


-soz: ot anglatgan narsaning tuzatuvchisi, yaratuvchisi ma’nosidagi ot yasaydi: soatsoz, mashinasoz, asbobsoz. -do‘z



Download 95,27 Kb.
bet13/19
Sana01.07.2022
Hajmi95,27 Kb.
#725274
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   19
Bog'liq
Ot yasalishi Tursunboyeva Mushtariybonu

-soz: ot anglatgan narsaning tuzatuvchisi, yaratuvchisi ma’nosidagi ot yasaydi: soatsoz, mashinasoz, asbobsoz.
-do‘z: ot anglatgan narsani tayyorlovchi shaxs otini yasaydi: etikdo‘z, maxsido‘z, do‘ppido‘z.
-gar: asosdan anglashilgan narsaga bog‘liq kasb bilan shug‘ullanuv-chi shaxs otini yasaydi: zargar, savdogar, miskar, kimyogar.
-xo‘r: asos anglatgan narsani doim iste’mol qiluvchi, oluvchi shaxs otini yasaydi:
choyxo‘r, poraxo‘r, araqxo‘r, tekinxo‘r.
-parast: asosdan anglashilgan hodisaga e’tiqod qiluvchi shaxs otini yasaydi: budparast, otashparast, maishatparast.
-go‘y: asos anglatgan narsani aytib turuvchi shaxs otini yasaydi: nasihatgo‘y, maslahatgo‘y, xushomadgo‘y.
-furush: asos anglatgan narsani sotuvchi shaxs otini yasaydi: chinnifurush, paxtafurush, mevafurush.
-vachcha: asos anglatgan kishilarga qarindosh bo‘lgan shaxs otini yasaydi: boyvachcha, ammavachcha, xolavachcha, amakivachcha.
Qayd etilgan shaxs otini yasovchi affikslardan -kash, -bon, - paz, - shunos, -xon, -soz, -do‘z, -gar (-kor), -xo‘r, -furush kabi affikslar fors-tojik tilidan o‘zlashgandir.
-uvchi/-ovchi: fe’l asosdan anglashilgan harakatni bajaruvchi shaxs otini yasaydi: uchuvchi, tinglovchi, sog‘uvchi, sotuvchi. Shuningdek, bu affiks harakatni bajarishda vosita bo‘lgan narsa otini yasashda ham ishtirok etadi: bog‘lovchi, zidlovchi, tuslovchi.
2. Narsa, qurol, o‘lchov birligi otlari yasovchi affikslar. Bu guruh ot yasovchilar, asosan, fe’lning o‘zak-negiziga qo‘shilib, ish - harakat bajarish uchun qo‘llanadigan narsa, harakat, holat natijasi bo‘lgan otlarni yasaydi. Ular qatoriga quyidagilar kiradi:
-k ( ik /-ak, - uk), - q (-iq, -oq) Fe'l negizlarga qo'shilib,quyidagi ma 'nolarni ifodalovchi otlar yasaydi:
a) mehnat qilish uchun ishlatiladigan predmetlar otini yasaydi: kurak, elak, g'ildirak, o'roq;
b) inson uchun zarur bo'lgan narsa otlarini yasaydi;
d) mavhum otlar yasaydi: chaqiriq, hayqiriq, tilak.

Download 95,27 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish