Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o’zbek tili va adabiyoti universiteti O’zbek filologiyasi fakulteti

Cerh – 1) Yaralash; 2) (biror fikr, ishonch yoki da`vo uchun) Chiritish.22 Ushbu so‘z asosida arab tilida ceriha (yara) so‘zi yasalgan “O zaman vecd ile secde eder varsa taşım \ Her cerihamdan, ilahi, boşanıp kanlı yaşım”23 – M. A. Ersoy. Eskirgan cer hocası birikmasining ma’nosi “qishloq joylarida imomlik qilib, pul va oziq-ovqat to‘playdigan madrasa o‘quvchisi.24
Ceride – 1) gazeta; 2) qayd daftari.25
Cerrar – 1) o‘ziga jalb qiluvchi, tortuvchi; 2) Zo‘rlik bilan pul undiruvchi odam; 3) Urush qurol-yarog‘lari bilan jihozlangan armiya 4) Tilanchi.26
Ceste – “Oz-oz”, “qism-qism” ma`nosida ceste ceste takrorida keladigan so`z: Borcunuzu ceste ceste ödersiniz.27
Cızgara – To`planib turkcha musiqa ijro etilayotganda foydalaniladigan bir kamonli cholg`u asbobining turi “Saz takımında cızgara denilen ensiz, dikdörtgen bir kemanla santur da yer alır”28
Cirim – 1) Hajm, o‘lchov: Ateş olsa cirmi kadar yer yakar (Olov bo‘lsa, bir parchagina joyni yoqa oladi, ya’ni qo‘lidan hech ish kelmaydi) 2) Miqdor, yig‘indi, bo`lim: “Şunun şurasında alacağımız bir lira. Adam başına ne düşer ki? Hiç vermese ne olur yani? Aramızda cirmini paylaşırız gider” – B. R. Eyuboğlu.29
Cüda – judo (judo: judo bo‘lmoq, judo etmoq) forschadan turk tiliga o‘zlashgan bo‘lib, “boshpana, ota uyi kabi sevimli narsalardan ayrilgan, uzoqda bo‘lgan” ma’nosini ifodalaydi. Cüda etmek – ajratmoq, ayirmoq: “Canı cananı bütün varımı alsın da Hüda / Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda”30 – M.
A. Ersoy.
Cülus – arab tilidan o‘zlashgan so‘z bo‘lib, hukmdorlik taxtiga chiqish, taxtga o`tirish.Perçem – 1) Boshlaridagi sochlarini olgan osamlarning tepasida qolsirgan bir tutam soch. 2) Yol: At perçemi. 3) Kokil: “Selma alnına düşen bir perçemi eliyle kaldırıyor.” – S. İlhan. (Selma peshonasiga turshgan bir tutam sochni qo`li bilan oldi). Peren – Hulkar yulduzi. Perestiş – topinish, sig`inish, (birini) sig`inib sevish; perestiş etmek sevmoq. “Küçük hanıma bütün ruhumla perestiş ediyorum.” – Ö. Seyfettin. (Kichik xonimni butun vujudim bilan sevaman). Perestişkâr – taparcasına seven, tapınan. Rahne – teshik, yoriq. “Bir taraftan aylık taksidi bütçesinde büyük bir rahne açan bu borcu senelerce ödeye ödeye bitirememiş.” – A. Ş. Hisar. (Bir tomondan oylik qismlari oila byujetida katta bir teshik ochgan bu qarzdan yillar davomida to`lay to`lay qutulolmadi). Raks – 1) Raqs: “Danstan çekilen herkes durup bu iki genç, boylu ve canlı vücudun raksını seyrediyordu.” – H. E. Adıvar. (O`ynashdan tortingan hamma to`xtab, bu ikki yoshning sarvqomat va jo`shqin vujudining raqsini tomosha qilardi.) Ram – Bo`ysungan, o`zini birovning amrida qoldirgan; ram etmek bo`ysundirmoq, itoat ettirmoq; “İlk defa huzuruna çıkan herhangi bir kadını derhâl sersemletiyor, iradesini elinden alıp kendine ram ediveriyordu.” – E. E. Talu. (Ilk marotaba oldiga chiqqan har qanday ayolni shu zahotiyoq sarson qilar, irodasini o`zidan olib, o`ziga rom etardi) ram olmak bo`ysunmoq, itoat etmoq.