Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti


Maqol va frazeologizm – sarlavhalar stilistikasi



Download 0,98 Mb.
bet7/11
Sana03.02.2017
Hajmi0,98 Mb.
#1712
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

3.3. Maqol va frazeologizm – sarlavhalar stilistikasi

Badiiy asarlarda ham maqollardan turli uslubiy maqsadlarda foydalaniladi. Ularning ishlatilishida o`ziga xoslik mavjud, ya’ni maqol turli shakllarda(to`liq yoki qisqartirilgan holda) qo`llansa-da, ular matnda takrorlanmaydi, mazmuni matndagi jumlalarga singdiriladi. Masalan, Yaxshiga yondash, yomondan qoch maqoli Nosir Afzalning «Topdimu yo`qotmadim» (Toshkent, 2010, 7-bet) asarida «Yaxshiga yondashib…» shaklida ishlatilgan va uning mazmuni yozuvchining ustozlari haqidagi fikrlariga singdirilgan.

Yoki: Saidvafo Boboyevning «Armonli dunyo» (Toshkent, 2007, 45-bet) asarida ishlatilgan «Pul bo`lsa changalda sho`rva»mi? sarlavhasi qo`llanilgan. Ushbu maqol matnda uchramaydi, lekin uning mazmuni quyidagi jumlalarning ta’sirchanligini ta’minlagan: Baxtni pulga sotib olish mumkinmi? Pulga baxtsizlik sotib olish mumkinmi? Ilm bo`lsa pul ham, obro` ham bo`ladi.

Badiiy asarlarda maqollar sarlavha sifatida kam uchraydi. Ularning epigraf sifatida va matnda qo`llanilgan holatlari alohida tadqiqot olib borish uchun arzigulik material bo`la oladi.

G`afur G`ulom hikoyalari sarlavhalarida maqol va iboralardan ham foydalanilgan. Masalan, Men nima deymanu, Qo`bizim nima deydi80, Mard maydonga chiqsin (MAT,432), O`ynashmagin arbob bilan….(MAT, 214), O`pka qilmangiz (MAT, 432), Boshi osmonda yurardi ( MAT, 405), Kaltagap ikki do`st (MAT,403), Oyoq olishiga qaraydi (MAT, 220).

G`afur G`ulom hikoyalari ko`proq yumor asosiga qurilgan bo`lsa-da, uning tagida chuqur mazmun, tanqid yotadi. Tanqidiy mazmundagi hikoyalarida maqol va iboralar sarlavha sifatida ishlatilgan. Ijodkorning hikoyalari sarlavhalarining o`zi kitobxonga juda ko`p ma’lumot beradi. Hikoya-larni o`qish hyech bir kitobxonni zeriktirmaydi.

Shukur Xolmirzayev hikoyasida ishlatilgan quyidagi iborani yagona sarlavhalardan biri deb hisoblash mumkin: Bir ko`rgan tanish. Ushbu hikoyada asar qahramonlari Zokir O`rinovich, maktab direktori va Toshboyjon haqida hikoya qilinadi. Buni hikoyani o`qib bilish mumkin(TA1, 18-26-b.). Ikki ko`rgan bilish sarlavhasining mazmuni matnga singdirilgan. U bir ko`rgan tanish, ikki ko`rgan bilish iborasining bir qismi bo`lib, uning qolgan qismi boshqa hikoya uchun sarlavha vazifasini o`tagan (TA1, 26-30-b.).

Umuman, hikoya sarlavhalari janr talabidan kelib chiqib, juda ixcham va mazmunli, emotsional-ekspressiv imkoniyatlari keng til birliklaridan tanlanishi lozimligi tadqiqotlarda bayon qilingan. Dastlabki kuzatishlarimiz ushbu talablar asosida hikoya sarlavhalari tanlanganligini ko`rsatmoqda. Ayniqsa, taniqli yozuvchilar, mahoratli hikoyanavislar Abdulla Qahhor, G`afur G`ulom va Shukur Xolmirzayev hikoyalari sarlavhalari mavzu mazmunini birmuncha o`zida ifodalashi, ixchamligi, stilistik bo`yog`i va emotsional-ekspressiv imkoniyatlari yarq etib ko`rinishi bilan alohida e’tiborni tortadi. Sarlavha tanlashda til birlik-laridan so`z, so`z birikmasi va sodda gapning imkoniyatlari, mazmunni ifodalashi, kitobxonni o`ziga tortishi hisobga olingan. Badiiy asar sarlavhalarining stilistik imkoniyatlarini kelgusida o`rganish va baholashda Abdulla Qahhor, G`afur G`ulom va Shukur Xolmirzayev hikoya-larining sarlavhalari boy material bo`lishi bilan birga mahorat maktabi vazifasini ham o`taydi.



XULOSA

1. O`zbek tilshunosligida gazeta tilining bir qator xususiyatlari, gazeta janrlarining tili va uslubi kabi masalalar o`rganilgan bo`lsa-da, dolzarb muammolar mavjud. Ana shunday dolzarb masalalardan biri gazeta sarlavhalarining til xususiyatlari va matn bilan uyg`unligi muammosining hozirgi davr gazetalari misolida o`rganilishidir.

2. Mustaqillik yillarining keyingi davrlarida nashr etilgan gazeta sarlav-halari mazmunliligi, ixchamligi, hayot bilan hamnafasligi, ta’sirchanligi, reklama-liligi bilan gazetabop hisoblanadi. So`z –sarlavhalarning miqdori oz bo`lsa-da, aniqlikni ta’minlash uchun ahamiyatlidir. So`z birikmasi - sarlavhalar orasida qaratqich-qaralmish konstruksiyali sarlavhalarning alohida o`rni bor.

3. Keyingi yillarda nashr etilgan gazetalardagi gap - sarlavhalardan so`roq gap - sarlavhalar, darak gap - sarlavhalarning ixcham gap bir-liklaridan tanlangani, mazmunliligi, ta’sirchanligi, matn bilan uyg`unligi alohida e’tiborni tortadi. Tadiqotchilarning XX asrning 80-yillar gazetalaridagi holat bo`yicha xulosalari bilan solishtirganda, turli balandparvozlik, «quruq» da’vatlar, «rejani oshirib bajaraylik» qabilidagi chaqiriqqa chorlovchi buyruq gap – sarlavhalar deyarli uchramay-di. Undov gap-sarlavhalarning mazmuni ham istiqlol yillarida olib borilayotgan islohotlar, bunyodkorlik ishlariga hamohangligi ko`rinadi.

4. Frazeologizm va maqol-sarlavhalar o`z emotsional-ekspressiv xusu-siyatlari bilan ta’sirchanlikni ta’minlashga, gazeta materialining mazmunli yozi-lishiga, axborotni dastlab yorqin aks ettirish bilan gazetxonni jalb qilishda muhim vosita rolini bajarmoqda. Maqol-sarlavhalarning jurnalist mahorati tufayli turli shakllarda berilishi gazetaning xalq jonli tiliga yaqinligini ta’minlashga xizmat qilmoqda.

5. Gazetalar tili bo`yicha dastlabki tahlillarimidan ma’lum bo`ldiki, tadqiqotchi olimlar ham qayd etganidek, e’tiborni ko`p tortmaydigan, ko`p qo`llanuvchan ayrim til birliklari sarlavha sifatida ishlatilmoqda. Ba’zi sarlavhalar imlosida xatolar bor(masalan, undalmani vergul bilan ajratmaslik, frazeologizm yoki maqolni sarlavhada qo`shtirnoqqa olish kabilar).

6. Gazeta sarlavhalarining qo`llanishini o`rganish jurnalist mahoratini tadqiq etishning ajralmas qismidir. So`z, so`z birikmasi, gap, maqol va frazeologizm – sarlavhalarning ekspressiv-stilistik maqsadda o`rinli yoki noo`rin qo`llanishini baholash, imlo qoidalariga rioya etilishini yoritish jurnalistlarning mahoratini oshirishga xizmat qiladi. Natijada gazeta materialining o`qimishliligi, mazmunliligi, ta’sirchanligi ta’minlanadi.

7. Badiiy asar, xususan, hikoya sarlavhalari asar mazmuniga oid mulohazalarni o`zida qisman aks ettirishi va kitobxonni mutolaaga chorlashi bilan ajralib turadi. Til birliklaridan foydalanishda ham so`z, so`z birikmasi, qisman gaplar sarlavha sifatida nisbatan ko`p ishlatilishi bilan e’tiborni tortadi. Maqol va iboralardan sarlavha sifatida juda kam foydalanilganligini ko`rish mumkin. Aksariyat sarlavhalarning mazmuni matnga singdirilgan. Hikoya sarlavhalari kitobxonni mulohazaga undashi, asarni o`qishga chorlashi bilan ajralib turadi. Bu jihatdan ular katta tarbiyaviy ahamiyatga ega.

8. Sarlavha qo`llashda har bir ijodkorning o`ziga xosligi uning badiiy mahorati bilan ham belgilanadi. Bu sohada Abdulla Qahhor va G`afur G`ulom mahorati o`ziga xos maktab hisoblanadi. Bu sohada ko`plab tadqiqotchilarning xulosalari mavjud. Shukur Xolmirzayev hikoyalarida ishlatilgan sarlavhalarning dastlabki tahlili shuni ko`rsatadiki, yozuvchi asosan sarlavha sifatida mazmunli va ixcham til birligi – so`zni tanlab, uning emotsional-ekspressiv ma’nosi, stilistik imkoniyatlaridan mahorat bilan foydalangan, so`z birikmasi sarlavha sifatida oz uchrasa-da, ular sifatlovchi-sifatlanmish va qaratqich-qaralmish kabi stilistik ma’nosi kuchli birikmalardan tanlangan. Gap - sarlavhalar juda oz, ammo ular ham nihoyatda ixcham, sodda gaplardan tanlangan va matn bilan uyg`unlashtirilgan. Hikoya janriga xos o`ziga xoslik qisqa syujetlilik, soddalik, keng mazmunlilik bo`lsa, asar va uning sarlavhasiga qo`yiladigan asosiy talab ham qisqalik, ixchamlikdir. Shukur Xolmirzayev sarlavha talablarini hisobga olgan holda, matn mazmuniga mos, emosional-ekspressivligi kuchli, ixcham til birliklarini tanlagan. Yozuvchi ijodiga xos soddalik va hayotiylik sarlavhada ham munosib aks etgan.

9. Publisistik uslubda til birliklarining sarlavha sifatida ishlatilishida ijtimoiy-siyosiy leksikaning alohida o’rni bor. Chunki gazeta kishilarni jamiyatning g’oyaviy maqsadlari va manfaatlari nuqtai nazaridan tegishli axborot bilan ta’minlaydi, ularni xabardor qiladi, ishontiradi va bunyodkorlik ishlariga da’vat etadi. Gazetaning ta’sirchanlik funksiyasidan kelib chiqib, ijtimoiy-siyosiy leksika bilan birga emosional-ekspressiv ma’noli til birliklaridan ham sarlavha sifatida foydalaniladi. Ijtimoiylik va ta’sirchanlikning uyg’unligini gazeta sarlavhalari misolida ham ko’rish mumkin.

10. Badiiy uslubga xos obrazlilik til birliklarining emotsional-ekspressiv bo’yoqdor birliklaridan samarali foydalanishni nazarda tutganligi bois hi-koyalarda yorqin, sermazmun, falsafiy mushohadaga chorlovchi til birliklari sarlavha sifatida ko’plab ishlatilgan.

11. Sarlavhalarni ma’lum gazeta yoki yozuvchi asarlari misolida yillar bo`yicha to`plash asosida ularning turli shakllarda qo`llanishini ko`rsatuvchi o`ziga xos ko`rsatkich-lug`at yaratish, undan amaliyotda (jurnalistlar faoliyati va o`quv jarayonida) foydalanish imkoniyati yuzaga keladi. Gazeta va badiiy asarda sarlavha qo’llashdagi rang-baranglik tadqiqotimiz ILOVAcida ham o’z aksini topdi. Bu tartibda t o`plangan materiallar ilmiy–tadqiqot ishlari va amaliyot uchun foydali xulosalar berishi mumkin.



12. Ushbu dastlabki tadqiqotimiz materiallaridan kelgusida ilmiy izlanishlar olib borib, doktorlik dissertasiyasi tayyorlashda, magistrantlar va talabalarga maxsus kurslar, «Yosh jurnalist mahorati maktabi» tinglovchilariga mashg`ulotlar o`tishda o`rni bilan foydalanish mumkin.

АДАБИЁТЛАР:

Ижтимоий-сиёсий адабиётлар:

  1. КАРИМОВ И.А. Ўзбекистон ХХI аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари. – Тошкент: Ўзбекистон, 1997, 328-б.

  2. КАРИМОВ И. Юксак маънавият – енгилмас куч. – Тошкент: Маънавият, 2008.

  3. МАМЛАКАТИМИЗДА демократик ислоҳотларни янада чуқур-лаштириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш концепцияси. Президент Ислом Каримовнинг Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қўшма мажлисидаги маърузаси. 12 декабрь 2010 йил. «Халқ сўзи» газетаси.


Илмий адабиётлар:

  1. АБДУЛЛАЕВ А. Ўзбек тилида экспрессивликнинг ифодаланиши. – Тошкент: Фан, 1983. - 88 б.

  2. АБДУЛЛАЕВ А. Ўзбек тилида экспрессивлик ифодалашнинг синтактик усули. – Тошкент: Фан. 1987. - 88 б.

  3. АБДУАЗИЗОВА Н. Мустақил Ўзбекистон журналистикаси тарихи. – Тошкент: Академия, 2002.

  4. АБДУАЗИЗОВА Н. ОАВ: эркинлик кафолатлари. // Ўзбекистон овози, 2005 йил 1 март.

  5. АБДУАЗИЗОВА Н. Мустақил Ўзбекистон журналистикаси тарихи. – Тошкент: Академия, 2007.

  6. АБДУСАИДОВ А. Газета тилида фразеологизмлар. – Самарқанд: СамДУ. 1990. – 120 б.

  7. АБДУСАИДОВ А. Газета тилининг лексик-стилистик хусусиятлари. – Самарқанд: СамДУ. 1991. – 80 б.

  8. АБДУСАИДОВ А. Лексик дублетлар ва уларнинг изоҳи (газета материаллари асосида). – Самарқанд: СамДУ.1993.– 96 б.

  9. АБДУСАИДОВ А. Туркий изофали конструкцияли газета сарлавҳалари. // Ўзбек тили грамматик қурилиши масалалари. - Самарқанд: СамДУ, 1984, 60-66-бетлар

  10. АБДУСАИДОВ А. Газета сарлавҳаси (Газета сарлавҳаларининг структур-грамматик ва лексик-стилистик хусусиятлари). – Самарқанд: СамДУ, 1995. – 120 б.

  11. АБДУСАИДОВ А. Газета жанрларининг тили ва услуби. Монография. – Самарқанд, 2001. – 192 б.

  12. АБДУСАИДОВ А. Журналистнинг тилдан фойдаланиш маҳорати. Монография. – Самарқанд. 2004. – 102 б.

  13. АБДУСАИДОВ А. Матбуотда адабий нормага риоя қилиш муаммолари. – Самарқанд, 2001. – 56 б.

  14. АБДУСАИДОВ А. Фразеологизмлар – матбуот тилида таъсирчан восита. – Самарқанд, 2001. – 48 б.

  15. АБДУСАИДОВ А. Матбуот тили маданияти. – Самарқанд, 2002. – 96 б.

  16. АБДУСАИДОВ А. Таъсирчанлик – асосий мезон. // «Ўзбекистон матбуоти» ж. 2002. 1-сон, 30-32-б.

  17. АБДУСАИДОВ А. Тил ва журналист. // «Ўзбекистон матбуоти» ж. 2002. 5-сон, 10-13-б.

  18. АБДУСАИДОВ А. Журналист маҳорати. // «Ўзбекистон матбуоти» ж. 2003. 3-сон, 5-7-б.

  19. АБДУСАИДОВ А. Журналист маҳорати. // «Ўзбекистон матбуоти» ж. 2003. 4-5-сонлар, 16-17-б.

  20. АБДУСАИДОВ А. Газета жанрларининг тил хусусиятлари. Филол.фан.докт...дис.автореферати. – Тошкент, 2005. - 48 б.

  21. АБДУСАИДОВ А. Ўзбек тилининг ижтимоий моҳияти. – Самарқанд, 2008.

  22. АБДУСАИДОВ А. Тил маънавияти ва нутқ маданияти. ахборот соҳасини ислоҳ қилиш. Рисола. Мақолалар тўплами. – Самарқанд: СамДУ, 2011. –98 бет.

  23. АХМЕДОВ А. Ўзбек тилида гапнинг коммуникатив турлари. – Тошкент: Фан, 1979.

  24. БАБАХАНОВА Д. Офицально-деловой стиль современного узбек-ского литературного языка. Автореф. дис. …канд.филол.наук. – Ташкент, 1987.

  25. БАДИИЙ публицистика жанрлари. – Тошкент: Зар Қалам, 2004.

  26. БЕГМАТОВ Э., БОБОЕВА А., АСОМИДДИНОВА И. Адабий норма ва нутқ маданияти. – Тошкент: Фан,1983. – 152 б.

  27. БЕГМАТОВ Э., МАМАТОВ А. Адабий норма назарияси. – Тошкент, 1997. – 92 б.

  28. БЕГМАТОВ Э., МАМАТОВ А. Адабий норма назарияси.(Адабий норманинг типлари). – Тошкент, 1998, II қисм. – 134 б.

  29. БЕГМАТОВ Э., МАМАТОВ А. Адабий норма назарияси.(Адабий норманинг шаклланиши ва яшаш қонуниятлари). – Тошкент, 1999, III қисм. – 140 б.

  30. БЕКТЕМИРОВ Ҳ., БЕГМАТОВ Э. Мустақиллик даври атамалари. – Тошкент: Фан, 2002.

  31. БЕКМИРЗАЕВ Н. Нутқ маданияти ва нотиқлик асослари. Ўқув қўлланма. – Тошкент: Фан, 2007. – 156 б.

  32. БОБОЕВА А. Газета тили ҳақида. – Тошкент: Фан, 1983. – 55 б.

  33. БОБОЕВА А. Газета сарлавҳалари ҳақида. // «Ўзбек тили ва адабиёти» журнали, 1971, 2-сон, 61-63-бетлар

  34. ВОҲИДОВ Э. Она тилим. // «Халқ сўзи» газ. 2003. 21 октябрь.

  35. ДОНИЁРОВ Х., ЙЎЛДОШЕВ Б. Адабий тил ва бадиий стиль. – Тошкент: Фан, 1988. – 208 б.

  36. ДОСМУҲАМЕДОВ Х.Н. Журналистнинг касб одоби муаммолари: назарий-методологик таҳлил (Мустақиллик даври ўзбек матбуоти фаолияти мисолида. 1991-2008 йиллар): Филол.фан.докт.… дис. автореф. – Тошкент: ЎзМУ, 2008. – 48 б.

  37. ДЎСТМУҲАМЕДОВ Х.Н. Оммавий ахборот воситаларини ривожлан-тиришнинг демократик андозалари. – Тошкент: Ўзбекистон, 2005.

  38. ЖУРНАЛИСТларнинг касб одоби муаммолари. – Тошкент: Янги аср авлоди, 2008.

  39. IZZAT SULTON. Adabiyot nazariyasi. - Toshkent, 2005, 162-170-betlar.

  40. ЙЎЛДОШЕВ Б. Ҳозирги ўзбек адабий тилида фразеологик бирликларнинг функционал-услубий хусусиятлари: Филол.фан.докт. …дис. автореф. - Тошкент, 1993. - 49 б.

  41. ЙЎЛДОШЕВ Б., МИРЗАЕВ Б. Ўзбек тилида фразеологизм сарлав-ҳаларнинг стилистик хусусиятлари ҳақида (Матбуот материаллари асосида). // Ўзбек тили стилистикаси ва нутқ маданияти масалалари. / СамДУ асарлари. - Самарқанд, 1982, 109-114-бетлар.

  42. КАРИМОВ С. Ўзбек тилининг бадиий услуби. Монография. – Самарқанд: «Зарафшон» нашриёти, 1992. - 140 бет.

  43. КУРБАНОВ Т. Публицистический стиль современного узбекского литературного языка. Автореф. дис. ...канд. филол. наук. – Ташкент, 1987. – 22 с.

  44. МАҲКАМОВ Н. Адабий норма ва плеоназм. – Тошкент: Фан, 1988. – 94 б.

  45. МИРЗАЕВ Б. От туркумига хос бўлган сўзларнинг газета сарлавҳалари функциясида стилистик мақсадларда қўлланишига доир. // Ўзбек тили стилистикасидан кузатишлар./ СамДУ асарлари. - Самарқанд,1983, 75-77-бетлар.

  46. МУКАРРАМОВ М. Научный стиль современного узбекского литературного языка в семантико-функциональном аспекте. Автореф. дис. ... докт. филол. наук. – Ташкент, 1985

  47. МУСТАҚИЛ Ўзбекистон журналистикаси тарихи. –Тошкент: Akademiya, 2007.

  48. МУКАРРАМОВ М. Ҳозирги ўзбек адабий тилининг илмий стили. – Тошкент: Фан, 1984.

  49. МАТБУОТ ва сўз эркинлиги – олий қадрият. –Тошкент: Akademiya, 2006.

  50. НЕЪМАТОВ Ҳ., РАСУЛОВ Р. Ўзбек тили систем лексикологияси асослари. – Тошкент, 1995.

  51. РАСУЛОВ Р. Умумий тилшунослик. – Тошкент, 2006.

  52. РАҲМАТУЛЛАЕВ Ш. Ўзбек тилининг изоҳли фразеологик луғати. – Тошкент, 1978.

  53. ОММАВИЙ ахборот воситалари типологияси. – Тошкент: ЎзМУ, 2000.

  54. ОММАВИЙ ахборот воситалари назарияси. – Тошкент: Университет, 1999.

  55. ОММАВИЙ ахборот воситалари тўғрисида Ўзбекистон Республикаси қонуни. 1997 йил 26 декабрь. // Ўзбекистон Республикасида оммавий ахборот воситаларининг фаолиятини мувофиқлаштиришга доир қонунлар. – Тошкент. 1998. 8-17-б.

  56. САИДОВ У. Глобаллашув ва маданиятлараро мулоқот. – Тошкент: Академия, 2008. – 232 б.

  57. ТЕШАБОЕВА Д. Оммавий ахборот воситаларида нутқ маданияти. – Тошкент: Фан ва технология, 2011.

  58. ТОЖИЕВ Ё., МАЛЛАБОЕВ М. Ўзбек нутқи маданияти ва услубияти асослари. 1-қисм. – Тошкент, 2006, 8-14-б.

  59. ТОҒАЕВ О. Ўзбек бадиий публицистикаси (назария ва маҳорат масалалари). - Тошкент: Фан, 1973. – 154 б.

  60. ТОҒАЕВ О. Публицистика жанрлари (Хат, очерк, фельетон). - Тошкент: Ўқитувчи, 1976. - 180 б.

  61. ТОҒАЕВ О. Ўзбек бадиий публицистикаси(назария ва маҳорат масалалари): Филол.фан.докт. …дис.автореф. – Тошкент, 1972. – 52 б.

  62. ТОШАЛИЕВ И. Сарлавҳа стилистикаси. - Тошкент, 1995. – 96 б.

  63. ТЎРАБЕКОВА С. Тил ва услуб. - Тошкент:Ўзадабийнашр, 1963.

  64. УНИВЕРСИТЕТ таълими учун журналистика мутахассислиги бўйича ўқув дастури. / Масъул муҳаррирлар: И.Тошалиев, О.Мадаев. – Тошкент: Университет. – 266 б.

  65. УМУРОВ Ҳ. Адабиёт назарияси. – Тошкент, 2002.

  66. УСАРОВ О. Оммавий ахборот воситаларида суд процессларини ёритиш муаммолари (назарий-методологик таҳлил). Филол.фан.номз. дис.автореферати. – Тошкент, 2009. – 27 б.

  67. ХУДАЙҚУЛОВ М. Журналистика ва публицистика. Ўқув қўлланма. – Тошкент: Университет, 2008.

  68. ШАРАФИДДИНОВ О. Она тилим – ифтихорим, инжа ганжинам. // Ўзбекистон овози, 2003. 2, 4, 6, 11 декабрь.

  69. ШОМАҚСУДОВ А,. РАСУЛОВ И., ҚЎНҒУРОВ Р., РУСТАМОВ Ҳ. Ўзбек тили стилистикаси. – Тошкент: Ўқитувчи, 1983.

  70. ШОМАҚСУДОВ А., ТОШАЛИЕВ И., РУСТАМОВ П. Сарлавҳа ва унинг функцияси. // Ўзбек тилшунослиги масалалари./ ТошДУ илмий асарлари. 475-чиқиши. – Тошкент, 1975, 149-166-бетлар.

  71. ШОМАҚСУДОВ А., ТОШАЛИЕВ И., РУСТАМОВ П. Газета сарлавҳаларининг структур-грамматик хусусиятлари. // Ўзбек тили стилистикаси масалалари./ ТошДУ илмий асарлари. – Тошкент, 1975, 133-154-бетлар.

  72. ШУКУРОВ Н. Услублар ва жанрлар. – Тошкент, 1973.

  73. ЎЗБЕКИСТОН Республикасида оммавий ахборот воситаларининг фаолиятини мувофиқлаштиришга доир қонунлар. – Тошкент. 1998. – 65 б.

  74. ЎЗБЕК ТИЛИнинг изоҳли луғати. I том. –Т.: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» давлат илмий нашриёти, 2006. – 680 б.

  75. ЎЗБЕК ТИЛИнинг изоҳли луғати. II том. -Т.: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» давлат илмий нашриёти, 2006. - 672 б.

  76. ЎЗБЕК ТИЛИнинг изоҳли луғати. III том. -Т.: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» давлат илмий нашриёти, 2006. - 688 б.

  77. ЎЗБЕК ТИЛИнинг изоҳли луғати. IV том. -Т.: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» давлат илмий нашриёти, 2008. - 608 б.

  78. ЎЗБЕК ТИЛИнинг изоҳли луғати. V том. -Т.: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» давлат илмий нашриёти, 2008. - 592 б.

  79. ЎРИНБОЕВ Б. Вопросы синтаксиса узбекской разговорной речи. Автореф. днс. ... докт. филол. наук. – Ташкент, 1974.

  80. QO‘NG‘UROV R., BEGMATOV E., TOJIYEV G‘. Nutq madaniyati va uslubiyat asoslari. – Toshkent: Fan, 1992.

  81. Kgu-jurnalist.ucoz.ru/load. Курсовая работа. Газетные заголовки: виды, функции и варианты.

  82. www.lib/ua-ru.net/diss/cont?286468/Синтаксис газетного заголовка: структура, семантика, прогнозирование смыслового развития текста.

  83. www.1001referatik.ru/iskustvo/10449.Стилистические особенности газетных заголовков.

  84. www.zachetik/ru|ref-111257.htmi/ Пути формирования газетного заголовка.

Материал тўпланган манбалар:

  1. ҚАҲҲОР А. Танланган асарлар. - Тошкент, 2007.

  2. ҚАҲҲОР А. Повест ва ҳикоялар. – Тошкент, 1965.

  3. ҒАФУР ҒУЛОМ. Мукаммал асарлар тўплами. – Тошкент: Фан, 1986.

  4. ХОЛМИРЗАЕВ Ш. Танланган асарлар: 3 жилдлик. 1-жилд: Ҳикоялар. – Тошкент: “Шарқ” нашриёт-матбаа акциядорлик компанияси Бош таҳририяти, 2003. – 448 б.

  5. “Халқ сўзи” газетаси.

  6. “Зарафшон” газетаси.

  7. “Самарқанд” газетаси.

  8. “Даракчи” газетаси.

ILOVA

“XALQ SO`ZI” gazetasi, 2 mart 2013 yil, № 48 (5717)



№

Sarlavha

Rukn

Izohi

Matnda ishlatilgan sarlavha-til birligi soni

So`z – sarlavha

1.

Xabar

–

Mazmuni matnga singdirilgan

(keyingi o`rinlarda:



MMS)

1

So`z birikmasi – sarlavha

1.

Modernizasiya va yuksalayotgan salohiyat

Islohot

MMS

–

2.

Chora-tadbirlar samarasi

Ogohlik

MMS

–

3.

Hamkorlik va taraq-qiyot

2 mart – O`zbekiston BMT ga a’zo bo`lgan kun

MMS

–

4.

Umumiy natija ijobiy

–

MMS

–

5.

Yosh ijodkorlar par-vozi

Madaniyat xabarlari

O`zbekiston Yozuvchilar uyushmasida yoshlar yodiga bag`ishlangan anjuman bo`ldi

–

6.

Sayyohlar uchun sara filmlar

–

MMS

–

7.

Alla sehri

–

Andijonda “Ona allasida Vatan madhi” ko`rik tanlovi bo`lib o`tdi

–

Gap – sarlavha

1.

Muqobil energiya manbalarini yanada rivojlantirish chora- tadbirlari to`g`risida

–

O`zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni

–

2.

Sportchi qizlarga Prezident sovg`alari topshirildi

8 mart xalqaro xotin – qizlar kuni

MMS

–

3.

Asosiy vazifa – xalqimiz turmush darajasini yanada oshirish

2013 yil – Obod turmush yili

MMS

–

4.

Eng ulug`vor maqsad – barkamol farzand tarbiyasi

Iftixor

MMS

–

5.

Yo`l harakati xavfsizligining huquqiy asosi

Qonun kuchga kirdi

MMS

–

6.

Yevrokomissiya monopoliyaga qarshi

Jahon 24 soat ichida

MMS

–

7.

Mehnat bozoridagi vaziyat murakkab-lashmoqda

Jahon 24 soat ichida

Fransiyada 21 oydan buyon ishsizlar soni tobora ortmoqda

–

8.

Ishlari yurishmadi

Jahon 24 soat ichida

MMS

–

9.

Assalom, futbol bahori

Mavsum

MMS

–

10.

O`zbek musavvir-larining asarlari Shanhayda namoyish etildi

Ko`rgazma

MMS




Download 0,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11



Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha

yuklab olish