Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti maktabgacha ta



Download 1,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet75/105
Sana31.12.2021
Hajmi1,82 Mb.
#231244
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   105
Bog'liq
pedagogika tarixi.

 
Nazorat uchun savollar 
1.  Sparta 
va 
Afinada 
qanday 
ta'lim-tarbiya 
muassasalari 
mavjud 
edi, 
ularning farqini izohlang? 
2.  Qadimgi 
yunon 
faylasuflarining 
pedagogik 
qarashlarida 
qanday  g’oyalat 
ilgari surilgan? 
3.  G’arbiy Yevropadagi maktablar haqida so’zlab bering? 
4.  Ritsarlik tarbiyasi nima? 
5.  O’rta asr universitetlaridagi ta'lim tizimi haqida so’zlab bering? 
 
 
12-mavzu: Pedagogika fani rivojlanishiga xissa qo’shgan jaxon pedagoglari 
 
 
 
Reja
1.  Ya.A.Komenskiyning «Buyuk didaktika» asaridagi didaktik tamoyillar 
2.  K.D.Ushenskiyning pedagogik faoliyati. 
3.  Rivojlangan xorijiy davlatlarda tag’lim tizimi. 
                             
Yan Amos Komenskiy 
Chexoslovakiyalik  gumanist-pedagog  Yan  Amos  Komenskiy  o’zining  ongli 
hayotini,  amaliy  pedagogik  faoliyatini  bolalarni  o’qitish  va  tarbiyalashdek 
olijanob ishga bag’ishlagan ulug’ pedagogdir. 
Buyuk chex pedagogi 1592-yili 28 martda Moraviyadagi Ugorskiy Brod degan joyda 
tegirmonchi  oilasida  dunyoga  kelgan.  Uning  oilasi  ruhoniy  «Chex  qardoshlari» 
jamoasiga  tegishli  bo’lib,  bu  jamoa  Chexiyaning  ozodligi  uchun  kurashuvchi 
vatanparvarlarni o’z atrofiga to’plagan edi. 
Komenskiy  ota-onasidan  ajralib,  ancha  vaqt  o’qiy  olmaydi,  16  yoshida  «Chex 
qardoshlari»  jamoasining  yordami  bilan  lotin  maktabiga  o’qishga  kiradi.  Bu  haqda 
Komenskiy  shunday  yozgan  yedi:  Men  o’sha  vaqtdayot  tarbiya  masalasida 
mamlakatimning  orqada  ekanligini  ko’rdim.  Fan  va  tarbiya  hammaga  tegishli 
bo’lishi kerak. Maktabni tugatgach Xorborni universitetiga (Germaniya) o’qishga 
kiradi,so’ngra  Geydelberg  universitetida  o’z  davrining  bilimdon  professorlaridan 
ma’ruza  tingladi.  Komenskiy  Avstriya  va  Gollandiyada  bo’lib  iqtisodiy-siyosiy 


 
160 
hamda madaniy hayot bilan tanishib ilmi va dunyoqarashini kengaytiradi. 
O’sha davrda knyazliklar orasida boshlangan 30 yillik urush (1618- 1648) tufayli 
«Chex  qardoshlari»  jamoasi  nemis  dvoryanlari  tomonidan  vatanlaridan  quvg’in 
qilinadi.  Shu  tariqa  Komenskiy  xotini  va  bolasidan  juda  bo’ladi.  Qo’lyozmalari 
yo’qoladi. 
«Chex  qardoshlari»  ko’chib  kelgan  Polshadagi  Leshno  shahrida  Komenskiy 
gimnaziya tashkil etadi. 
U  o’zining  80  yillik umri  davomida pedagogika, ta’lim-tarbiya,  falsafa,  ilohiyotga 
oid  250  dan  ortiq  asarlar,  darsliklar  yaratgan  «Tillar  va  hamma  fanlarning  ochiq 
eshigi»  (1631),  «Buyuk  didaktika»  (1632),  «Onalar  maktab  qonunlari»  (1953), 
«Hislar  vositasi  bilan  idrok  qilinadigan  narsalarning  suratlari»  (1658)  kabi  asarlar 
uning  eng  salmoqli  asarlaridir.  Shuningdek,  mantiq,  fizika,  lotin  va  grek  tillariga 
bag’ishlangan o’nlab darsliklar yozdi. Darsliklari hayotlik davridayoq boshqa tillarga 
tarjima qilinib, Komenskiyning nomini butun dunyoga tanildi. 
Komenskiy  «Kishilik  jamiyati  ishlarini  yaxshilash  haqida  hammaga  talluqli 
maslahat»  nomli  7  jildli  katta  asar  muallifi  hamdir  (U  hayot  ekanligi  vaqtida 
hammasi  bo’lib  2  jildi  bosilib  chiqdi,  qolgan  jildlari  esa  faqat  1935-yili  topildi  va 
Chexoslovakiyada chop qilindi). Bu asarda kishilik jamiyatini isloh qilish g’oyasi ilgari 
suriladi. 
Shvesiyada  lotin  tili  darsligini  va  til  o’qitish  metodikasini  tuzadi.  U 
«Chex  qardoshlari»  jamoasiga  episkop  qilib  tayinlangach,  1648-yili  Leshnoga 
qaytib keladi. Jamoa tarqatilgandan so’ng u yana  o’qituvchilik faoliyatini davom 
ettiradi.  Bir  necha  yil  Vengriyada  maktablarni  boshqaradia.  «BHflHMbifl  iwnp 

KapTHHKax»,  ya’ni  «Hislar  vositasi  bilan  idrok  qilinadigan  narsalarning 

Download 1,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   105




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish