Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti jismoniy madaniyat fakulteti

Turli jismoniy mehnat bilan shug’ullanadigan odamlarning bir 
kecha-kunduz davomida sarf qilinadigan energiya miqdori (kDj hisobida) 
Energiya sarfiga qarab turli kasb egalarini bir necha guruhga bo’lish 
mumkin. Bu guruhlarning kecha-kunduzdagi energiya sarfi quyidagicha.
Birinchi guruh – aqliy mehnat kishilari (olimlar, shifokorlar, 
muxandislar, idora xizmatchilari va boshqalar) 3000-3200 kkal.
Ikkinchi guruh – mexanizasiyalashgan korxona ishchilari (tokorlar, 
frezeychilar, to’qimachilar, shahar transport haydovchilari) – 3500 kkal. 

---

34 
Uchinchi guruh – qisman mexanizasiyalashgan korxonalarda jismoniy 
mehnat bilan shug’ullanadigan ishchilar (slesarlar, o’t yoquvchilar, qishloq 
xo’jalik ishchilari) – 4000 kkal. 
To’rtinchi guruh – og’ir jismoniy mehnat qiluvchilar – 4300-5000 kkal 
vaqtida energiya almashinuvi. 
Odatda energiya sarfi uning fiziologik xolati va mushaklarning 
faoliyatiga bog’liq. Yuqorida aytib o’tilganidek, mushak faoliyati vaqtida 
energiya ko’p sarflanadi. Energiya sarfining bunday o’zgarishi ish 
qo’shimchasining tashkil etadi va mushakning zo’r berib ishlashi bilan 
bog’liq .