Alisher Navoiy 1 library ziyonet uz

Majol i s  un-Nafoi s  (II -  qism) 
Alisher Navoiy 
 
64 
library.ziyonet.uz/ 
 
85. Tarj.: Yulduzlar bilan bezalgai bu falakning eski varaqlari yulduzlar singari qoʻshinga 
ega boʻlgan koʻp shohlarning koʻhna tarixidir. 
 
86. Hazrati shayx ul-islomiy Ahmadi Jomiy Abu Nasr ibni Abul Hasan (tugʻ. 1049, Jom 
vaf. 1141, oʻsha shahar) olim, mutasavvif shoir. Ahmadi Jomiy nomi bilan mashhur. 
Laqabi Zindapil (tirik fil) yoki Jandapil boʻlib, bu nom bilan ham keng taniqli boʻlgan. 
 
Ahmad Jomiy Shayx ul-islom martabasiga koʻtarilgan, uning «Anis ultolibin» (Toliblar 
doʻsti), «Kunuz ul-hikmat» (Hikmat xazinalari), «Bihor ul-haqiqat» (Haqiqat daryolari), 
«Siroj us-soirin» (Sayr qiluvchilar charogʻi), «Miftoh un-najot» (Najot kalidi) va boshqa 
asarlari ma’lum. Ahmad Jomiyning oshiqona va orifona gʻazallari devoni ham bor boʻlib, 
xalq orasida aichaynn tarqalgan. «Sabzpariyu Zardpariy» nomli qissani va XVII asr 
shoiri Jomiy Garmiyning «Varqa va Gulshoh» asarini xato tarzda Ahmad Jomiyga nisbat 
beriladi. Aftidai bu asarlar tarkibida shoir she’rlari koʻplab uchrasa kerak. Navoiy «Lison 
ut-tayr»da gʻoyat insondoʻstlik va oliyhimmatlik gʻoyasi bilan yoʻgʻrilgan bir hikoyatni 
keltiradi. 
 
87. Tarj.: Shodlik, zavq va xushchaqchaqlik mavsumi yetishdi. Agar gado hach oʻz 
dilidagi murodiga yetishsa ne ajab! 
 
88. «Alayha rahma» — arabcha. Unga [Allohning rahmati] boʻlgʻay demakdir. 
 
89. Tarj.: Marjon (suv hayvoni) panjasining va oʻrdak oyogʻining qizilligi daryolarda suv 
oʻrniga qon oqqanidan boʻlmay, nimadan edi?! 
 
90. Tarj.; Koʻchang atrofida yuz zorlanishlar bilan aylanaman, uzoqdan bahona qilib, 
yana aylanaman. 
 
91. Gʻazlfurushluq doʻkoni—yigirilgan ip doʻkoni demakdir. Ye.E.Bertel's 
«gʻazalfurush» deb oʻqib, yozgan edi: «na bazarax Gerata sushʻestvovali knijniʻe lavki, 
gde znatoki literaturiʻ mogli naytn lyuboye novoye proizvedeniye... Sushʻestvovali 
osobiʻe torgovsiʻ gazelyami (gʻazalfurush), kotoriʻm mojno biʻlo zakazat' kopiyu 
liricheskogo stixotvoreniya...» (qarang: Bertel's Ye.E. Navoi i Djami, 1965. s. 28-29). 
 
92. Tarj.: Agar senga ma’qul boʻlsam, «Qabuliy»man, yoʻq esa: ikki dunyoda mendek 
nomaqbul topilmas. 
 
93. Tarj.: Ey xitoylik qora koʻz, jon qushi senga ulfatdir, boʻlak qora koʻzlarga nisbatan 
dilbarim ohu (kiyik) kabidir. 
 
94. Tarj.: Oʻjar dilbarim bilan bir lahza birga boʻlarmikanman deb, hayot [yoʻlini] 
kesishda yuz joydan hiyla qoʻzgʻataman. 

---