Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

Homila boshi yozilib kelgan paytdagi tug‘uruq biomexanizmi.
Homila tepa, yuz, peshana bilan kelsa, 
boshi yozilib ketish
holati 
hisoblanadi. Chanoqning torligi, ko‘p suvlilik, homila boshi yozilib 
kelishiga olib keladi. Homila holati tug‘uruq vaqtida qin orqali 
ko‘rilib, homila boshi choklari va liqildoqlari joylashganiga qarab 
aniqlanadi. Qin orqali ko‘rilganda yo‘naltiruvchi nuqta katta liqildoq 
bo‘lsa, bu tepa bilan kelish, peshana choki, qosh usti ravog'i 
paypaslansa, peshana oldinda kelishi hisoblanadi. Yuz oldinda 
kelishida ham og‘iz yoki bumi yo'naltiruvchi nuqta deb hisoblanadi.
Kech tashxis q o ‘yilganda, o 'tk azib yuborilgan hollarda 
tug'uruq bachadon yorilishi, hom ila, b a‘zan tug'ayotgan ayol 
o ‘limi bilan tugallanishi mumkin.
0 ‘tkazib yuborilgan tug‘uruqlarda homilani bo‘lib-bo‘lib olish 
operatsiyasi qilinadi.
Tor chanoqda tu g ‘uruq olib borish.
H om ilador ayollarda 
anatom ik (chanoq o ‘lchamlari 1,5 sm va undan ko‘proqqa kich- 
rayish) va klinik (homila boshi va chanoq o'lcham lari nom u- 
nosibligi) tor chanoqlar uchraydi.
Anatomik tor chanoq turlari:
— umumiy tekis toraygan chanoq (hamma o ‘lchamlari bir 
xilda kamaygan);
— oddiy yassi chanoq (chanoqning ko'ndalang va qiyshiq 
o ‘lchamlari m e’yorida bo‘lib, to ‘g‘ri o ‘lchamlari toraygan);
— yassi raxit chanoq—kichik chanoqqa kirish tekisligining 
to ‘g‘ri oicham lari toraygan;
— ko‘ndalang toraygan chanoq—anatomik tor chanoq, barcha 
ko‘ndalang o ‘lchamlari bir tekis toraygan.
Tor chanoqning barcha turi m a’lum torayish darajasiga ega 
b o iib , bu chanoq tashqi o ‘lchamlari, Mixaelis rombi va Solovyov 
keng bilak indeksini o'lchab aniqlanadi (m e’yorda 14 sm atrofida).
Solovyov indeksini aniqlash uchun bilak suyagi aylanasi 
santimetrli tasmada o ‘lchanadi. Agar o ‘lcham 14 sm va undan 
kamroq chiqsa, bu chanoq suyagining fiziologik qalinligi va 
homilaning o ‘lchovlari normalligidan dalolat beradi.
Chanoq I—II darajada torayganda tug‘uruq tabiiy tug'uruq 
yo‘llari orqali olib borilishi mumkin. HI va IV darajali torayishda 
esa kesarcha kesish amaliyoti o ‘tkaziladi. Tor chanoqda homiladorlik 
va tug'uruq vaqtida qog‘onoq suvlari vaqtidan ilgari ketishi, tug‘uruq 
kuchlarining sustligi kabi asoratlar kelib chiqish ehtimoli ko‘p.
C hanog‘i tor ayol semirishga moyil bo‘lsa, uning ovqatlanishi 
va hayot tarzini qat’iy nazorat ostiga olish lozim.
134

---

T or chanoqli ayol hom ilador bo ‘lsa, homila yurak urishiga 
alohida e ’tibor beriladi. Qog‘onoq suvlari vaqtidan oldin va erta 
ketganda hom ila gipoksiyasining oldini olish chora-tadbirlari 
ko‘riladi.
T or chanoqlarda tug‘uruqni o ‘tkazish tibbiyot xodim idan 
yuqori malakali b o ‘lishni talab qilib, ayolga nisbatan yaxshi 
munosabatda bo'lish, unga mhiy ta ’sir eta bilish ko'proq hamshira 
zimmasiga tushadi.