Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

9.5. Tug‘uruqning asoratli kechishi
Ba’zan tug‘uruq davomida tug‘uruq holatiga salbiy ta ’sir 
qiluvchi asoratlar kelib chiqadi. Bu asoratlarga homilaning noto‘g‘ri 
joylashishi yoki chanoq bilan kelishi kiradi (9- ilova).
Homilaning 
chanoq bilan kelishida,
boshi bilan kelishiga 
nisbatan, perinatal o ‘lim 4—5 marta oshiqroq bo‘lgani sababli, bu 
holat homilaning noto‘g‘ri kelishi deb yuritiladi. Bunda faqat dumba 
bilan kelish (faqat chanoq), aralash (chanoq va oyoqlar) ham da 
oyoq bilan kelish farqlanadi (41- rasm).
Homila c h an o g i bilan kelganda tashxis q o ‘yish oson. Bunda 
bachadon tubida hom ilaning h arak atch an , dum aloq boshi, 
chanoqqa kirish tekisligida esa yum shoq qismi paypaslanib 
aniqlanadi. Homilaning yurak urishi kindikdan yuqorida eshitiladi. 
Q o‘shimcha tekshirish usullari yordamida (UTT, EK G , FK G ) 
aniq tashxis qo ’yish mumkin.
Chanoq bilan kelganda tug‘uruq biomexanizmi. 
Homila boshi 
bilan kelishiga qaraganda ch an o g 'i bilan kelganda tu g ‘uruq 
biomexanizmi nisbatan qiyin bo ‘lib, 7 holatdan iborat. Tug‘uruq 
paytida, ko‘pincha, qog‘onoq suvlari erta ketib qoladi, qon ketish, 
homila kindigi va mayda qismlarining pastga tushib qolishi kabi 
salbiy holatlar namoyon b o iad i. Ba’zan tug‘uruq o ‘lik homila 
tug‘ilishi bilan yakunlanadi.
b 
d
4 1- rasm. Homilaning chanoq bilan kelish holatlari:
a—dumba bilan kelishi; 
b —
aralash (chanoq va oyoqlar) bilan kelishi; 
d —
oyoq bilan kelishi.
132

---

Homila to'liq dumba bilan kelganda Sovyanov usuli qo‘llaniladi. 
Bu usul tug‘uruq kuchlari yetarlicha bo‘lganda yaxshi natija beradi. 
Tug‘uruqni Sovyanov usulida olib borish ham homila dumbasi 
yorib chiqqandan keyin boshlanadi. Doyaning qo‘llari quyidagi 
holatda turadi: katta barmoqlari homila soni tomonida, uni tanasiga 
yaqinlashtirib, qolgan barm oqlar homila dum g‘azasi tom onida 
bo'ladi. Homila oyoqchasi erta tushib qolishining oldini olgan holda 
akusher barmoqlarini sekin yuqoriga qarab siljitadi, so‘ng tanani 
o ‘ziga va homilador soniga qarab yo‘naltiradi. Shundan so‘ng homila 
tanasini yuqoriga, hom ilador qorniga qaratib ko‘taradi. Homila 
tanasi tug'ilgandan keyin boshi mustaqil ravishda tushadi.