Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

VIII
Л 
CHILLA DAVRIDA AYOLLARDA
B O B )
UCHRAYDIGAN KASALLIKLAR
8.1. Chilla davridagi yuqumli kasalliklar va ularning
asoratlari
Stafilokokk, streptokokk, ichak tayoqchasi, xlamidiyalar, 
mikoplazma infeksiyasi, zam bum g‘lar va boshqa qo‘zg‘atuvchilar 
tug‘um q infeksiyasi hisoblanadi. Homiladorlik va tug‘uruqning 
patologik kechishi yuqumli kasalliklami keltirib chiqaruvchi omillar 
hisoblanadi. Tug'gandan keyingi davrda infeksiya kirish darvozalarida 
joylashib qolib, saqlanishi mumkin, vaqt o ‘tib qulay sharoit vujudga 
kelganda infeksiya boshqa a ’zolarga tarqaydi. Shunday infeksiyasi 
bo‘lgan tug‘gan ayollar observatsiya bo‘limiga o‘tkaziladi. U yerdagi 
ish tartibi fiziologiya b o ‘limiga nisbatan boshqacharoq b o ‘lib, 
tug‘gan ayollarni alohida hamshiralar parvarish qiladi. Tug‘gan 
ayollar infeksiya tarqalishining oldini olish maqsadida har biri 
alohida hojatxona, dush, bog‘lov xonasi b o ‘lgan bokslarga 
joylashtiriladi. Ular palatalarda ovqatlanadilar, choyshab-jildlar 
tez-tez almashtiriladi. Q o‘shimcha emizish uchun ona suti sog‘ib 
olinmaydi.
Chilla yarasi 
qin va vulva shilliq qavati yirtilishi oqibatida kelib 
chiqadi. Tug‘gan ayolning umumiy holati o‘zgarmaydi. Yara paydo 
bo‘lgan joyda teri qizaradi, shishadi, yiring yig‘ishi mumkin. 
Davolash mahalliy o ‘tkaziladi: yara 3 %li vodorod peroksid, 70° li 
spirt, brilliant yashili bilan artiladi. Oraliq yiringlaganda ham xuddi 
shunday davolash o ‘tkaziladi. Bunday holda chok so‘kib olinadi va 
yaraga mahalliy davo o ‘tkaziladi.
Chilla davridagi endometrit 
eng ko‘p uchraydigan yuqumli 
asorat hisoblanadi. U o ‘tkir va siyqalangan shaklda bo‘lishi mumkin. 
Bu kasallikning o ‘tkir shaklida tug‘gandan 2—5 kun o‘tgach, ayol 
harorati ko‘tariladi, titroq paydo bo‘ladi, qorinning pastki qismida 
og‘riq bo ‘lib, loxiyalar yiringli tusga kiradi. Bachadon qisqarishi 
sekinlashadi, qo‘l bilan paypaslaganda og‘riq seziladi. Bunday holda 
birinchi navbatda kasallik tarqab ketishining oldini olish chorasini 
ko‘rish kerak. Shu maqsadda qorinning pastki qismiga muz xaltasi 
qo‘yiladi, yotish rejimi buyuriladi, organizmning antibiotiklarga 
sezuvchanligi tekshirilib, antibakterial terapiya o ‘tkaziladi. Ko‘pincha 
yarim sintetik penitsillinlar va metronidazol, sefolosporinlardan
106

---

foydalaniladi. Organizmning intoksikatsiyasiga qarab infuziya va 
desensibilizatsiya o'tkaziladi. Bachadonni qisqartiradigan dorilar 
yuboriladi va vitaminlar beriladi.
E ndom etritning siyqalangan shakli sim ptom larsiz o ‘tishi 
m um kin va bu xastalik bachadonning sekin qisqarishida seziladi. 
Davolash yuqorida aytilgandek o'tkaziladi.