|
Parafiliya]\m\y
intilish, uni qoniqtirish yo'llari va usullarining
b u zilish id ir. X a tti-h a ra k a tn in g b a ’zi tu rla ri, m a salan , erkak
kishining qora ich kiyim kiygan xotinni ko 'rg an d a qo 'zg'alishi
hayratlanarli em as, balki tabiiy deb hisoblanadi. Parafiliyaning
boshqa turlari esa kishilarda bir-birining tushunmaslik holatini keltirib
chiqarishi, bir-biriga muhabbatli juftlik o'rtasida norozilik uyg'otishi
mum kin. Parafiliya turlari:
1 ) q u r b o n l i p a r a f i l i y a (sheriklardan biri jazolangan
k ish i r o lin i o 'y n a y d i) .
S a dizm
( b ir o v la r n i a z o b la b , u rib
lazzatlanish), mazoxizm (yuzaga keltirilgan og'riqdan qo'zg'alish),
sim forofiliya (turli to 'q n ash u v va tabiiy o fatlardan q o 'zg 'alish ),
eraiofonofiliya
— q o'rqinchli va dahshatli ho latlar darajasiga k o 'ra
qo'zg'alishning yuzaga kelishi;
2) v a h s h i y o n a p a r a f i l i y a — ishqiy m unosabatning
zo 'rlash bilan yuzaga kelishi. Parafiliyaning bu turida kim sa o'zin i
yirtqich yoki qurbon o 'rn id a ta sa w u r qiladi;
3) m e r k a n t i l p a r a f i l i y a — jinsiy q o 'zg 'alish axloqiy
buzuqlik va dilxunlikni nam oyon etish bilan yuzaga chiqadi;
4) f e t i s h i z m — jinsiy aktning eng kerakli ko m p o n en ti
b o 'lib , yuqorida aytganim izdek, biro r ram z, tu m o r (talism an)
bo 'lib xizm at qiladi.
M a’lum ki, ko'pchilik erkaklarda yalang'och ayol ko'kraklarini
k o 'rg an vaqtda jinsiy qo 'zg'alish yuzaga keladi, b a ’zilar uch u n
ishqiy sherigi uning oldida bo 'shan ish i m uhim aham iyat kasb
ytadi. Bu holat ularning o 'z a ro aloqalariga ta ’sir etm aydi, jinsiy
aloqalar o'zgarmaydi. Parafiliyaga ta ’rifberganda, fetish qo'shim cha
195
q o ‘zg‘alish manbayi b o ‘lib qolmasligi zarur. C hunki fetishsiz jinsiy
aloqa qila olmaslik holati yuzaga kelishi mum kin;
5 ) s a r a l a n g a n p a r a f i l i y a , bu nd a sherik faqat m a ’lum
bir gum h shaxslar orasidan tanlanib olinadi, m asalan, tanlash
b ir xil yoshdagi o d a m la r yoki b ir xil k o 'rin ish d a g i o d a m la r
bo'lishi m um kin.
Pedofiliyada
sherik ju d a yosh bo'lishi kerak,
chunki parafil uchun u jinsiy yetilish davrida jozibaliligini yo'qotadi.
Q aram a-qarshi holatda —
gerontofiliyada
qari sherikka ehtiyoj
tug'iladi. Efebofiliyada qari kishi o'ziga yosh sherik qidirishi, yosh
orasidagi farqi ko'zga yaqqol tashlanm asa-d a bu jiddiy m uam m o
bo 'lib, borgan sayin bem orga yosh sherik kerak b o 'lib boraveradi.
Zoofiliya — hayvonlardan sherikni izlash.
Nekrofdiya
— o'lik sherikka
talab;
6 ) j o z i b a d o r p a r a f i l i y a jinsiy aloqadan oldin keladigan
bosqichlarida maxsus qo 'zg 'atu v ch i vosita xizm atini o'taydigan
buyum lardan q o'zg'alish . M asalan,
eksgibitsionizm —
erkak o 'z
jinsiy a ’zosini ko'rsatib, atrofdagilar uning g'ayrioddiy harakatidan
karaxt holatga tushuvi, hayratlanishidan qo'zg'aladi. Parafiliyaning
boshqa turlari taqiqlangan film lar k o 'rish bilan bog'liq. Shunga
o'xshash parafiliya turlaridan biri
froterizm
bo 'lib , b u n d a erkak
avtobus va boshqa jam oa joylarda nom a’lum odam tanasiga surkanib,
jinsiy aloqa — yaqinlikka talab his qiladi. Bunga o'xshash xatti-
harakat um um iy qabul qilingan qoidalarga sig'm aydi, ulaiga qarshi
ko'plab q on unlar qabul qilingan. U lar keltirib chiqaradigan xavfga
qarab, jinoiy javobgarlikdan davolanish choralarigacha belgilanadi.
M asalan, aholi k o 'p joylarda jinsiy a ’zoning yalang'och ko'rsatgan
erkak b a ’zan qam oqqa olinadi, b a ’zan esa unga um u m an e ’tibor
berilm aydi yoki psixologik yo rd am k o 'rsatish a u ch u n maxsus
m aslahatxonalarga yuboriladi.
O lim lar parafiliya turlari haqida ju d a kam m a ’lum otga egalar.
Parafiliya bilan og'rigan bem orlam ing aniq hisobi y o 'q , chunki
bu holat q onu n bilan to 'q n a sh kelganda yoki oilaviy hayotda
m uam m olar bo'lgandagina qayd etiladi.
X atti-harakatning bunday shakllanishi bolalik davrida yoki
tug 'u ru q q ach a gorm onal buzilish asorati sifatida yuzaga kelishi
mumkin. Ba’zan parafiliya inson qariguncha ham yuzaga chiqmasligi,
faqat turli kasalliklar, m iya ja ro h a ti ko 'rinishida bo'lishi m um kin.
Insonning intim tasaw uri va uni amalga oshirishga intilishi o'rtasida
ju da katta farq seziladi. B undan tashqari, odam lam ing parafiliyaga
berilishi o'rtasida ham farq katta bo'ladi.
196
Messalinizm —
Klavdiya M essalini R im im peratorining xotini
nom iga qo'yilgan b o 'lib , ayollar seksual xatti-h arak atin in g buzili
sh id ir (jinsiy sherik te z -te z alm ashtirilishiga talab). U nin g bir
n ech a tu ri farqlanadi: frigidlik, nim fom an iy a, donjuansifatlik,
m erkantil.
Vuayerizm
(vizionizm ) — jinsiy buzilishning b ir turi, birovlar
jinsiy a ’zolarini tom o sha qilish (striptiz, varyete, ero tik sh o u lar,
erotik rasm lar tom osha qilish).
Pedofiliya
— yosh bolalar bilan aloqa qilishga intilish. C hin
pedofiliya va kattalar о ‘m in i bosuvchi pedofiliya farqlanadi.
Efebofdiya —
katta yoshdagi o d am larn in g o 's m ir yigit va
qizlarga intilishi. Bularga k atta yoshdagi erkakning yigitlar bilan
gom oseksual aloqasi kiradi.
Gerontofiliya
— qarilarga b o 'lg an jinsiy intilish.
Barcha intim hissiyotlarning shakllanishida (patologik form alar
bilan birgalikda) ko 'plab biologik, ijtim oiy, ruhiy om illar m uhim
rol o'ynaydi. Bu holatda irsiy, gorm onal buzilishlar natijasida bosh
m iyaning organik zararlanishi, neyroinfeksiya, n o to 'g 'ri jinsiy
tarbiya, epilepsiya, o g 'ir psixopatiyalar, organik psixozlar ham
m uhim ahamiyatga ega. Bunday hollarda davolash patologik intilishni
asta-sekinlik bilan susaytirishga, seksual x atti-harakatni korreksiya
qilishga, b em o r shaxsiga c h u q u r ta ’sir ko'rsatishga qaratiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
