Akbar zamonov tarix fanidan olimpiadaga

TOSHKENT ME’MORCHILIGI 
 
Baroqxon madrasasi 
 
Baroqxon 
madrasasi 
Navro‘z 
Ahmadxon 
(Baroqxon) 
tomonidan 
bunyod etilgan bo‘lib, uning tug‘ilgan 
yili 
ma’lum 
emas, 
1556-yil 
Samarqandda vafot etgan. Baroqxon 
Shayboniylar sulolasidan bo‘lgan xon 
Abulxayrxonning nevarasi, Toshkent 
hokimi 
Suyunchxo‘jaxonning kichik 
o‘g‘li. 
Otasining 
vafotidan 
keyin 
Toshkent hokimi (1525-1551), so‘ngra 

---

Telegram kanal
:@tarixolimpiada
Movarounnahr (1551-1556) xoni bo‘lgan. Baroqxon yoshligida Vosifiydan 
she’riyat, musiqa, vazn va nazmdan ta’lim olgan. Ayni vaqtda chavandozlik va 
harbiy mashqlar bilan ko‘proq mashg‘ul bo‘lgan. Baroqxon o‘z saltanatini 
kengaytirish maqsadida ko‘pgina harbiy yurishlarni amalga oshirgan. U 
Abdulatifxon vafotidan keyin, 1551-yil Samarqand taxtiga o‘tirgan va Baroqxon 
nomi bilan Movarounnahrni boshqargan. Uning nomi bilan tanga pullar zarb 
etilgan. Baroqxon ayniqsa, mamlakat obodonchiligiga katta e’tibor bergan. 
Mamlakatda uning hukmronlik davrida bir qancha masjid va madrasalar, 
karvonsaroylar bunyod etilgan. Hofiz Tanish Buxoriyning “Abdullanoma” asarida 
qayd etilishicha, Baroqxon 1556-yilda Zarafshon daryosidan boshlangan Darg‘om 
kanalining bosh inshooti – Ravotxo‘ja to‘g‘onini tuzattirish uchun kelgan va shu 
yerda to‘satdan vafot etgan.
Inshoot so‘nggi o‘rta asrlar davri, XVI asrning 1-yarmiga taalluqli bo‘lib, 
1531-1532-yillar oralig‘ida bunyod etilgan.
Baroqxon madrasasi Movarounnahrda shayboniylar sulolasi hukmronlik 
qilgan davrda Toshkentning qadimiy manzillaridan biri bo‘lmish Zarqaynar 
ko‘chasida bunyod etilgan.
Uning bunyod etilishida xom va pishgan g‘isht, loy, turli hajmdagi taxtalar, 
tosh, mis, sopol parchalari, tunuka, sement va boshqa ashyolardan keng 
foydalanilgan.
Madrasaning 
umumiy 
ko‘rinishi: 
madrasa devorlari toqlari va peshtoqlariga 
rang-barang koshinlar ishlangan, xonaqoh 
ichkarisi esa kundal uslubida bezatilgan va 
ustidan zarhal yuritilgan. Devorning to‘q 
yashil rangli olti yoqli sirtiga parchin terib 
ishlangan, izorasiga zarhal yugurtirilib nafis 
bezaklar berilgan; shoir Vosifiyning she’rlari 
serjilo, naqshinkor usulda devorlarda aks 
etgan. Hujra derazalariga turli girrix naqshlar o‘yilgan ganch panjaralar 
o‘rnatilgan.
Inshoot Sharq me’morchilik an’analarini o‘zida mujassamlashtirgan 
gumbazsimon, “Chor” uslubda bunyod etilgan.
Rivoyatlarga ko‘ra, me’moriy obida bunyod etilgan joyda ilgari Xristian 
ibodatxonasi bo‘lgan. Ko‘p yillar avval shu yerdan Iso Xristos haykalchasi bilan 
bolalar oltin beshigining topilishi buni isbotlaydi. Inshoot o‘z davrida qurilgan 
boshqa inshootlardan devorlarining qalinligi va nisbatan hashamatdan holiligi bilan 
ajralib turadi.
Inshoot o‘z davrida ta’lim muassasasi, Ikkinchi Jahon urushi yillarida ombor 
vazifasini bajargan bo‘lsa, mustaqillikdan so‘ng uning vazifasi o‘zgardi, hozirda 
inshoot muqaddas qadamjolarimizdan biri bo‘lib kelmoqda.
Ikkinchi Jahon urushi yillarida qarovsiz ahvolda qolgan madrasada bir necha 
bor ta’mirlash, tuzatish ishlari olib borilgan. 1904-1905-yillarda Toshkentlik usta 
Xoja Abdul Qosim tomonidan qilingan ta’mirdan so‘ng hozirgi qiyofasiga 
keltirilgan. Bundan tashqari, inshootda 1946, 1949, 1951, 1967-yillarda va, 

---