Ахборот тизимлари ва технологиялари”

Кейс тайёрлаш (“муаммоли вазифа”) бўйича услубий кўрсатмалар: ушбу ўқув модули доирасида ҳар бир курсант томонидан мустақил равишда Кибер хавфсизлигини таъминлашга доир “муаммоли вазифа” танланади. Семестер давомида танланган муаммо бўйича маълумотлар тўпланиб, таҳлил қилиб борилади. Тўпланган маълумотлар асосида кейс тайёрланади.
Кейс таркибини қуйидагилар ташкил этади:

1. 
   маълумотлар базаси;
   
2. 
   презентация (5-6 слайд);
   
3. 
   таҳлилий маълумотнома (2-2,5 бет).
   

Бажарилган ишнинг мазмуни ва сифатига қараб балл қўйилади. Кейс максимал - 20 балл билан баҳоланади.
Муаммоли вазифа учун намуналар
1-кейс. Кибер ҳужум манбалари қаторига инсонлар, ҳужжатлар, нашрлар, Кибер ҳужум сақланадиган техник қурилмалар, ишлаб чиқариш ва меҳнат фаолиятидаги техник воситалар, ишлаб чиқаришдаги маҳсулотлар ва чиқиндилар киради. Диний-эстремизм тарафдорлари аста секинлик билан аҳолини исломлаштириш ва охир оқибатда динга ишонувчилар орасида ўзларининг ғояларини тарғиб қилиш ва уларнинг онгига таъсир этиш орқали ислом давлатини қуришни мақсад қилиб қўймоқда. Шу мақсадларда, исломий ҳаёт кечириш ва теократик давлат қуриш шаклини кенг тарғиб қилиш, жумладан, босма нашрлардан фойдаланиб варақалар тарқатиш, Интернет сайтлар очиб, уларда аудио-видео ёзувларни тарқатиш билан шуғулланмоқдалар.
Олинган маълумотларга кўра, Тошкент шаҳар Миробод тумани “Фарғона йўли” кўчаси, 54-уйда жойлашган “Тимон” МЧЖ, тегишли лицензияга эга бўлмаган ҳолда мавжуд қонунчиликка зид равишда, диний мазмундаги рухсат этилмаган контрафакт матбаа маҳсулотлари ишлаб чиқариш ва сотиш билан шуғулланиб келмоқда. Мазкур ҳолат миллий менталитетимизга салбий таъсир қилувчи ғоялар ва нохолис диний қарашларни тарғиб қилувчи адабиётларнинг аҳоли орасида кенг тарқалишига имконият яратмоқда.
Саволлар:

1. 
   Вужудга келган олатни ҳуқуқий баҳоланг.
   
2. 
   Ҳукумат томонидан чиқарилган қарорларга кўра, лицензия олиш тартиби ва талаби қандай бўлиши мумкин?
   
3. 
   Кибер хавфсизлиги таъминлаш борасида қандай қонуний талаблар бор?
   
4. 
   Содир этилган ноқонуний хатти-ҳаракатга сиз қандай чора кўрган бўлардингиз?
   

2-кейс. Киберҳужум – вирус (троян), жосус дастури, тўлов дастури, реклама дастури, ботнетлар ва бошқа зарарли дастурлар ҳамда турли воситалар ёрдамида амалга оширилади. Киберхавфсизлик ва ахборот хавфсизлиги умуман олганда бир бирини тўлдирувчи соҳа ҳисобланиб, кибермаконда ахборот алмашиш долзарблиги ва зарурати ортганлиги сабабли унинг хавфсизлигини таъминлаш муҳим йўналишлардан бўлиб бормоқда. Шунинг учун ахборот хавфсизлиги ва киберхавфсизликни ўрганадиган аниқ соҳаларини ажратиб олиш лозим.
Шунингдек, у бу ҳақда ҳамкасбларига мақтаниб гапирган ҳамда бундан буён ҳам шу каби тадбирларга чақириб туришларини сўраб, Қирғизистонда фаолият юритадиган бир қатор хорижий халқаро ноҳукумат ташкилотлари вакилларига илтимос қилганлигини ҳамда улар билан Интернетнинг “Телеграмм” канали орқали улар билан доимий алоқада бўлиб келаётганлигини айтган.