Agrokimyo kirish

11.8. MEVALI DARAXTLAR, TOK VA TUTNI O’G’ITLASH

493. 
     Olcha, gilos, olxo’ri kabi danakli mevali daraxtlaming ildizi urug’li mevali daraxtlarnikiga nisbatan kuchsiz rivojlanadi. Nokning ildizi boshqa mevali daraxtlaming ildiziga nisbatan tuproqning chuqur qatlamlariga kirib boradi. Mevali daraxtlaming ildiz tizimining tarqalish diametri ular tanasi diametridan 3—4 marta katta. Ko’p hollarda ildizning tarqalish diametrini aniqlashda daraxt yoshini 2 ga bo’lish usulidan foydalaniladi. Odatda, daraxtlaming tik ildizlari tuproq profili bo’ylab 10 m va undan ham chuqur ketadi.
     
494. 
     Mevali daraxtlaming rivojlanishiga tuproqdagi oson eriydigan tuzlar, birinchi navbatda Na ning konsentratsiyasi kuchli ta’sir ko’rsatadi. Gilos, olcha, shaftoli, o’rik, olxo’ri va boshqalar mo’tadil, olma, nok, smorodina kabilar kuchsiz nordon muhitni talab qilsa, malina o’rtacha nordon muhitda ham yaxshi hosil beradi.
     
495. 
     Mevali daraxtlar hayotining turli davrlarida turli miqdorda oziq moddalarni o’zlashtiradi. Yangi hosilga kirgan paytda daraxt turiga qarab tuproqdan 6—44 kg azot, 2—7 kg fosfor va 6—35 kg kaliy o’zlashtirilsa, ulg’ayib borgani sari bu miqdor ortib boradi (11.8-jadval).
     

(11.8-jadval)

Hosilga kirgan mevali daraxtlar tomonidan yil davomida o’zlashtiriladigan oziq moddalar miqdori, kg/ga

(O’zbekiston mevachilik, uzumchilik va vinochilik instituti)