Afferent innervasiyaga ta’sir etuvchi dorilar

ORQA MIYA ANESTEZIYASI 
B u p i v a k a i n g i d r o x l o r i d i (longokain, merkain) keying yillarda keng qo‘llanilayotgan va 
kimyoviy tuzilishi hamda farmakologik xossalari bo‘yicha lidokainga juda yaqin dori vosita bo‘lib, yuqori 
faollikka ega va ta’sir davomiyligi uzoq bo‘lgan mahalliy anestetik hisoblanadi. Asosan o‘tkazuvchi (orqa 
miya) va infiltratsion anesteziyalar uchun qo‘llaniladi. Samarasi 5-10 daqiqadan keyin yuzaga chiqadi va 
epidural anesteziyada 3-4 soat, qovurg‘alararo blokadada 7-14 soat, ba’zan esa 24 soatgacha va undan ortiq 
davom etadi. Dozasi oshib ketgan paytlarda kuchli kardiotoksik (qorinchalar aritmiyalari kelib chiqishi 
mumkin) va neyrotoksik (uyquchanlik, nistagm, tremor, talvasa va b. kelib chiqishi ehtimoli mavjud) 
samaralar kelib chiqishi mumkin.
Anesteziyani xamma turlarida qo’llaniladigan vositalar 
LIDOKAIN 
(Lidocainum) – Lidokain novokainga nisbatan 2,5 marta kuchliroq. Uni qo’llaganda 
anesteziya tez, chuqurroq va davomli bo’ladi. Novokainga qaraganda lidokain shilliq qavat epiteliysidan oson 
o’tadi va shuning uchun terminal anesteziyasida qo’llash mumkin. Infiltrasion va o’tkazuvchi anesteziyada 
ham yaxshi natija beradi. Zaharliligi bo’yicha novokaindan sezilarli farqlanmaydi. Tomirlar va ko’z 
qorachig’iga ta’sir ko’rsatmaydi. Umuman lidokain universal anestetik hisoblanadi. Odatda novokainni 
ishlatib bo’lmaydigan hollarda qo’llaniladi. Shu bilan bir qatorda lidokain yaxshi antiaritmik xususiyatga ega 
(ekstrasistoliyalarda qo’llaniladi). 

---

Nojo’ya ta’sirlari: Lidokain bilan zaharlanganda uyqusirash, ko’rishning buzilishi, ko’ngil aynish, 
tremor, tirishish yuzaga keladi. Zaharlanish darajasi ortganda yurak-tomir va nafas olish sistemalarining 
buzilishi kuzatiladi. 
Afferent nerv oxirlarini ta’sirlovchi agentdan himoya qiluvchilar