Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги

Ёдингизда бўлсин:
 
Жабрланувчи ўз танасининг ҳаракатини назорат қила олмаслиги 
ѐдингизда бўлсин! Жабрланувчини тўхтатиб қолишга ѐки бирон тарзда 
тутиб туришга уринманг. Одатдагидек, биринчи ѐрдам кўрсатишнинг 
асосий тамойилларига амал қилинг! Тортишишда биринчи ѐрдам кўрсатиш 
жароҳат 
олишдан 
сақланишга 
ва 
нафас 
олиш 
йўлларининг 
ўтказувчанлигини таъминлашга қаратилган. 
Тутқаноқда (шайтонлашда) биринчи ѐрдам кўрсатиш (болаларда) 
1-
босқич. 
Болани жароҳатланишдан сақланг. 
•
Жабрланувчининг атрофида унга шикаст етказиши мумкин бўлган 
барча буюмлар ва мебелни бир чеккага олиб қўйинг. 
•
Боланинг атрофига ва боши тагига биронта юмшоқ нарса, масалан, 
тахланган кийим қўйиб, уни шикастланишдан ҳимоя қилинг. 
•
Одамлардан боланинг атрофида тўпланмасликни илтимос қилган 
ҳолда, тоза ҳаво келишини таъминланг. 
2-
босқич. 
Болани совутинг. 
•
Боланинг кийимини ечинг. 
•
Тоза ҳаво киришини таъминланг. 
•
Бола совуқ эб қолмаслигини назорат қилинг. 
3-
босқич. 
Боланинг баданини артинг. 
•
Сочиқни илиқ сувда ҳўллаб боланинг бош томондан пастга қараб 
артинг. 
4-
босқич. 
Болани тикланиш ҳолатида ѐтқизинг. 
•
Жабрланувчини тикланиш ҳолатида, ҳушига келмагунча ушлаб 
туринг. 
5-
босқич. 
Тез ѐрдам чақиринг 
•
Биронта одамни тез ѐрдам чақиришга жўнатинг ѐки ўзингиз 
«103»га қўнғироқ қилинг. 

---

174
•
Тез ѐрдам етиб келгунича жабрланувчининг ҳушини, пулсини ва 
нафас олиши бор-йўқлигини кузатиб туринг. 
Агар бола ҳушини йўқоца, нафас йўлларини очинг, ҳуши- нинг бор-
йўқлигини 
текширинг. 
Юрак-ўпка 
фаолиятини 
тиклаш 
ишини 
(реанимациясини) ўтказишга тайѐр бўлиб туринг.