Адвокатлик фаолиятини ташкил этиш ва амалга оширишнинг

Қонунлойиҳасининг 18-моддасига кўра, “иккиламчи юридик ёрдам кам таъминланган ва руҳий ҳолати бузилган қуйидаги шахсларга кўрсатилади:фуқаролик ишлари бўйича даъвогар ва жавобгарга;маъмурий ишлар бўйича аризачига;маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишлар бўйича ҳуқуқбузар шахсга; жиноят ишлари бўйича гумон қилинувчи, айбланувчи,судланувчиёки маҳкумга.
Иккиламчи бепул юридик ёрдам Жиноят процессуал кодексига мувофиқ жиноят ишида ҳимоячинингиштирок этиши шарт бўлган ҳолларда гумон қилинувчи, айбланувчи ёки судланувчига кўрсатилади”⁵⁵.
Иккиламчи бепул юридик ёрдам кўрсатилганлиги учун адвокатларга ҳақ тўлаш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда ва миқдорда амалга оширилиши қонун лойиҳасида белгиланган. Ҳозирда Вазирлар маҳкамаси томонидан ҳақ тўлашнинг янги миқдор ва тартибини белгиловчи норматив ҳужжат эълон қилинмади. Амалдаги тартибдан ўлароқ, қонун лойиҳасида, кўрсатилган бепул юридик ёрдам учун ҳақ тўлаш Бепул юридик ёрдам кўрсатиш марказлари томонидан амалга оширилиши белгиланган.
Хулоса қиладиган бўлсак, адвокатлар меҳнатига ҳақ тўлашнинг ҳуқуқий механизми яратилган бўлсада, бу соҳада қонунчилик нормалари янада такомиллаштирилиши лозим деб ҳисоблаймиз.
“Бепул юридик ёрдам тўғрисида”ги қонун лойиҳасида адвокат томонидан кўрсатилган юридик ёрдам учун ҳақ тўлаш тартиби ва миқдорлари Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган миқдорда амалга оширилиши кўрсатилган. Вазирлар Махкамасининг «Адвокатлар томонидан кўрсатилган юридик ёрдам учун давлат ҳисобидан ҳак тўлаш механизмини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги 2008 йил 20 июндаги 137-сонли қарорга илова қилинган низомда адвокатларнинг кунлик юридик ёрдам кўрсатганлиги учун белгиланган базавий ҳисоблаш миқдорининг 50 фоизи миқдори етарли эмас деб ҳисоблаймиз. Бундан ташқари мазкур низомда танаффус кунлари учун юқорида назарда тутилган миқдорнинг ярми миқдорида ҳақ тўлаш миқдори кўрсатилган. Ваҳоланки, адвокат жиноят иши юритилиш давомидаги танаффус кунларида амалда юридик ёрдам кўрсатиши камдан-кам ҳолатларда амалга оширилиши мумкин, шу сабабли танаффус кунларига базавий ҳисоблаш миқдорининг 10 фоизи тўлов миқдори белгиланиши мақсадга мувофиқ деб ҳисоблаймиз.

ХУЛОСА
Адвокатлик фаолиятини ташкил этиш ва амалга оширишнинг ҳуқуқий механизмини такомиллаштириш мавзусидаги диссертация бўйича олиб борилган тадқиқот ишлари натижасида қуйидаги хулосаларга келинди: