Қадимги ва ўрта аср фалсафаси, Янги ва энг янги давр фалсафаси

Қадимги Ҳинд фалсафаси

• Ведалар. Қадимги ҳинд жамияти ҳаёти ҳақида хабар берувчи биринчи манба Ведалар бўлиб, тахминан эрамиздан олдинги XV ва VI асрлар орасида Ўрта Осиё, Волга атрофи, Эрондан келган орий қабилалари томонидан яратилган.
• Веда – санскрит тилида “билим” маъносини англатади.
• Ведаларнинг фалсафий қисми – упанишадалар ҳисобланади.
• Ведалар гарчи жамиятнинг иқтисодий ривожланиши ва ижтимоий таркиби ҳақида, атрофни, ўраб турган дунёни билиш даражалари ва бошқа кўп нарсалар ҳақида маълумот берсалар ҳам, устун даражада диний мазмунга эга. Ведаларда дунё олий Брахма худоси томонидан яратилган.

Ведалар – тўртта китоб шаклида мавжуд: :

Ригведа (мадҳиялар ведаси)
Самаведа
(қўшиқлар ведаси)
Яжурведа (қурбонликлар ведаси)
Атхарвоведа (афсунлар, сеҳр-жодулар ведаси)

Қадимги ҳинд фалсафий мактаблари икки гуруҳга бўлиниб, улар Астика (ортодоксал) ва Настика (ноортодоксал) мактаблар деб аталади.

• Қадимги ҳинд фалсафий мактаблари икки гуруҳга бўлиниб, улар Астика (ортодоксал) ва Настика (ноортодоксал) мактаблар деб аталади.

Астика гуруҳига кирувчи фалсафий мактаблар:

Веданта, Санкхья, Йога, Вайшешика, Ньяя ва Миманса мактаблари "Веда"нинг илоҳийлигини тан олишади ва бу ёзма ёдгорликни ҳақиқатнинг ягона манбаси деб билишади.

Настика гуруҳига кирувчи мактаблар:

Чорвака-Локаята, буддизм, жайнизм мактаблари ведаларни тан олмайди, уларни инсонлар томонидан ёзилган деб ҳисоблайди.

Зардўштийлик
Асосчиси
Зардўшт Спитама
Асосий ғояси
Эзгу фикр,
эзгу сўз,
эзгу амал
Эътиқод
Якка худолик
Асосий манбаси