Адҳам ваисов

Даволаш махсус тери-таносил касалликлари диспансерларида.


Везикулез ва буллез дерматозлар.


ПЎРСИЛДОҚ ЯРА (Pemphigus)


Пўрсилдоқ яра – акантолиз (акантолизис) туфайли ўткир яллиғла­нишсиз тери ва шиллиқ пардаларда ривожланган пуфак ҳосил бўли­ши билан кечадиган касаллик ҳисобланади. Пўрсилдоқ яра ҳар иккала жинсда учраб, 40 ёшдан катталарда кўпроқ учрайди, болаларда кам кузатилади.
Пўрсилдоқ яранинг 4 хили тафовут этилади: оддий (P. vulgaris), барг­симон (Р.foliaceus), тарқалувчи (P. vegetans) ва себореяли (P.seborrhoi­cus). Оддий тури бошқа турларига нисбатан кўпроқ учрайди. Оғиз шил­лиқ пардаси жароҳатланиши баргсимон туридан бошқа ҳамма турларида кузатилади.
Клиникаси. Оддий пўрсилдоқ яранинг клиник кўриниши типик, мономорф пуфаклар тошиши билан характерланади. Кўринишидан соғ бўлган тери сатҳида ўлчамлари 0,5–1,0 сантиметрдан 5 см, ҳатто ундан катта ўлчамли, юпқа томли пуфак пайдо бўлади. Пуфак суюқлиги шаффоф бўлиб, қисқа муддатда лойқаланади. Пуфак томи осон ёрилиб, юза, тўқ қизил рангли чақалар ҳосил қилади. Бу чақалар узоқ битмайди. Чақа четларида эпидермис бўлакчалари сақланади. Эпидермис бўлакчаларини пинцет ёрдамида тортсак кўринишидан соғ кўринган тери сатҳидан эпидермис осон кўчиши кузатилади ва айрим шафтоли меваси терисининг енгилгина тозаланишини эслатади. Бу ҳолат акантолизис ҳодисаси туфайли кузатилиб, Никольский симптоми деб номланган.
Даволаш. Пўрсилдоқ ярани даволашда кортикостероидлар ва цитостатик препаратлар тайинланади. Кортикостероидлардан преднизолон, дексаметазон, триамцинолон қўлланилади. Преднизолон катта зарба берувчи миқдорда тайинланиб, бемор ҳолати инобатга олинади. 50–80 мг суткага (дексаметазон 8–10 мг суткага, триамцинолон 40–80 мг).
Юқори миқдордаги дорини тошмалар тошиши тугаб, чақалар эпителизацияга учрашигача бир миқдорда қабул қилинади, сўнг гормонлар миқдори камайтирила бошланади. Преднизолон суткалик миқдорини ҳар кунда 5 мг дан камайтирилиб, минимал миқдор деб аталади. Сув-туз алмашинувини регуляция қилиш мақсадида диуретик воситалар: гипотиазид, фуросемид тайинланади. Пиодермия олдини олиш учун антибиотиклар тайинланади.
Маҳаллий даво. Оғиз шиллиқ пардасини турли хил дезинфекцияловчи ва дезодорацияловчи воситалар билан чайиш, эрозияларни анилин бўёқлари билан ишлов бериш зарур. Эрозия ўчоқларини мумкин қадар тез эпителизацияланиши учун оғиз бўшлиғини санация қилиш ҳамда рационал протезлар зарур. Лаб қизил ҳошияси жароҳатланса, антибиотиклар ва кортикостероид сақловчи мазлар ва 5% дерматол мази сурилади. Бундай беморлар диспансер ҳисобида турадилар.