Adabiyot birinchi qism umumiy o'rta ta'lim maktablarining -sinfi uchun darslik-majmua Qayta ishlangan uchinchi nashri O'zbekiston Respublikasi Xalq ta 'limi

Savol va topshiriqlar 
1. Radif haqida ma'lumot bering. 
2. Bu istilohning atalishi bilan she'rdagi o'rni va vazifasi o'rtasida qanday 
bog'liqlik bor? 
3. Radifning qofiyaga bog'liq jihatlarini tushuntirib bering. 
4. Radifning turlarini sanang. 
5. Radifning she'riy janrlar bilan aloqadorligi aynan nimalarda ko'rinadi? 
T u y u q - lirik janr. U arabiy va forsiy adabiyotda yo'q. 
Bu janr namunalarini faqat turkiy she'riyatdagina uchratamiz. 
Tuyuqlar aslan turkiy xalqlar og'zaki adabiyoti ta'sirida 
shakllangan, takomil topgan. Keyinchalik yozma adabiyotga 
o'tib, muayyan qoidalarga bo'ysungan, talablari qat'iylashgan. 
Bir necha adabiy-badiiy talab tuyuq janrining asosiy qoi-
dasiga aylangan: 
Tuyuq, albatta, to'rt misradan iborat bo'lishi kerak. 
Tuyuq misralari, xuddi ruboiydagi kabi,
 a-a-a-a
yoki
 a-a-b-a 
tarzida qofiyalanishi zarur. 
Tuyuq, albatta, ramali musaddasi mahzuf (yoki maqsur) 
vaznida, ya'ni
 «fo il о tun-fo И о tun-fo U un
(yoki
 foilon
)» tarzida 
bo'lishi shart. Taqte'si: - V / - V / - V - (yoki 
V -
Tuyuqda qofiyaga olingan so'zlar, albatta, tajnisli bo'lishi, 
ya'ni omonim so'zlardan yoki shakldosh so'zlar turkumidan 
tashkil topishi darkor. 
Ilgari tuyuqlar janrning ana shu talablaridan dastlabki uchta-
siga javob bergan, xolos. Lekin keyinchalik janrning to'rtinchi 
sharti yuzaga kelgan. Shu tariqa tuyuqlarni tajnissiz tasawur 
qilib bo'lmay qolgan. 
T a j n i s - badiiy san'atlardan biri. Lug'aviy jihatdan
 jins-
dosh,
ya'ni
 shakldosh
degan ma'noni anglatadi. Bu
 nutqda 
shakli bir xil, ammo ma 'nosi har xil so 'zlar yoki so 'zlar tur-
kumini qo 'Hash,
degani. 
Ammo bu san'atni oddiygina qilib,
 omonimlar ishlatish 
ekan-da,
deb hisoblamaslik kerak. Chunki omonimlar - tilda