Adabiyot 10 oxirgi 2-qism indd

?
?
MUQIMIY SATIRASI: “SAYLOV”
Chor Rossiyasi Markaziy Osiyoni istilo qilgandan keyin joriy et-
gan yangiliklaridan biri mingboshi, yuzboshi, qozi singari mansablarga 
saylov tizimining joriy qilinishi edi. Muqimiy ushbu she’rining oxirida “bu 
saylov shu sanada 1310-hijriyda edi” ma’lumotining keltirishidan uning 
1892-yilgi saylovlarga bag‘ishlanganini anglash mumkin.
* * *
Qachon kim bo‘ldi hakim amri birlan ibtido saylov,
Amaldor ahli boshig‘a bo‘lib keldi balo saylov.
ibtido 
– 
boshlanish
Nega bu saylovlar “amaldorlar boshig‘a balo bo‘lib keldi”?
Teraklar bargidek titrab, jamii qozi – mingboshi
Degoylarkim: “Yuzini teskari qil, ey xudo, saylov”.
Sochib qarzi-qavola, pul ko‘tarib, istayub mansab,
Bo‘lolmay ko‘p kishini sindirub, qildi gado saylov.
Qozi-mingboshilarning saylov oldidan terak barglaridek titrashiga sa-
bab nima deb o‘ylaysiz? Nega ular amal kursisiga o‘tirish uchun katta pul 
sarfl ashga ham tayyor? 
Agar ming xatmi Qur’on etsalar, qo‘ylar so‘yub arzir,
O‘lumdin qoldi qolganlar, bo‘lib erdi vabo saylov.
Nima sababdan Muqimiy saylovni vaboga o‘xshatmoqda?
Olurg‘a pora ellikboshilar mingboshi – qozidin,
Ijobat bo‘ldi – bo‘ldi aylar erdilar duo saylov.
ij obat 
–
qabul
Muqimiy amaldorlar “duolari ijobati”ni pora bilan bog‘laganlarida qan-
day haqiqatni achchiq kulgi ostiga olmoqda?
Taloshi joh aylab, ot chopib, olmay dame orom,
Musulmonlarning rangin ayladi chun kahrabo saylov.
Muqimiy, og‘ridi boshlar xaloyiq guft-u go‘yidin,
Shahar tinchib qolurdi bo‘lsa-chi emdi ado saylov.
guft-u go‘y –
gap-so‘z
Nega saylov oddiy xalq yuzini “chun kahrabo” qilmoqda?

---

46