Adabiy-nazariy qarashlar mumtoz Sharq adabiyotining takribiy qismi sifatida

Nazm anga gulshanda ochilmog’lig’i,

Nasr qaro yerga sochilmog’lig’i.

Bo’lmasa e’joz maqomida nazm,

Bo’lmas edi tengri kalomida nazm.

Nazmda ham asl anga ma’ni durur,

Bo’lsun aning surati harne durur.

Nazmki ma’ni anga marg’ub emas,

Ahli maoniy qoshida xo’b emas.

Nazmki ham surat erur xush anga,

Zimnida ma’ni dog’i dilkash anga.1

         Ya’ni, “gulshanda gullarning saf tortib ochilib turishi, bu – nazm; ularning yerda sochilib-to’kilib yotishi esa nasrdir. Nazm bu qadar yuksak e’zozlanmasa, tangri so’zi (“Qur’on”)da she’r bo’lmas edi. Nazmda ham asosiy narsa ma’nodir, uning shakli esa har xil bo’lishi mumkin. Yaxshi mazmunga ega bo’lmagan she’r tushungan odamlar tomonidan yaxshi baholanmaydi. Ham yaxshi shaklga ega bo’lgan, ham go’zal ma’no asosiga qurilgan she’r-haqiqiy she’r”dir.

Haqiqiy badiiy asardagi mazmun va shaklning omuxtaligini bunday tushunish bugun ham amalda ekanligi Alisher Navoiy tushunchalarining haqqoniyligi, aslligi, asosligi, umrboqiyligiga dalolatdir.