Abstraktsiyalash

Taqqoslash – buyum va hodisalarning bir – biriga o’xshashligi va farqini aniqlashga qaratilgan mantiqiy usul
Ta’riflash – mantiqiy usul bo’lib, bu usul vositasida tushunchalarning mazmuni ochib beriladi. Ta’rifning tuzilishi ikki asosiy qismdan: aniqlovchi va ta’riflovchi tushunchalardan iborat bo’ladi.
Ta’riflashga o’xshash mantiqiy usullar –1) ko’rsatish; 2) tasvirlash; 3)tavsiflash; 4) o’xshatish; 5) tafovutlash; 6) taqqoslash.
Tafovut metodi – hodisalarning sababli bog’lanishini tekshirishning induktiv metodlaridan biri. U quyidagicha ifodalanadi: agar hodisa bir holda yuz bersa –yu, ikkinchi holda tafovut qilsa, demak, xuddi shu holatning o’zi hodisaning sababidir.
Evristika (grek. heuricko - topish) – yangilikni izlash qonuniyati bilan shug’ullanadigan fan sohasi bo’lib, u yoki bu muhim muammoni hal qilishning qulay tomonlarini izlash bilan shug’ullanadi.
Formallashtirish – ilmiy bilish metodi bo’lib, ma’lum ob’ektning mazmunini uning, shakli orqali ifodalanadi.