Абдуллаева Шохида Наркуловна Сопоставительное исследование

Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз, ўзбек, рус 
тилларида 
ғазначилик 
соҳасида 
қўлланиладиган 
молиявий-иқтисодий 
терминларнинг 
лексик-семантик, 
деривацион, 
семантик-услубий, 
лингвостатистик хусусиятларини очиб бериш бўйича олинган илмий натижалар 
ва амалий таклифлар асосида: 
инглиз, ўзбек ва рус тилларидаги ғазначилик соҳасида қўлланиладиган 
молиявий-иқтисодий терминларнинг деривацион тамойиллари, аффиксал, 
морфемик-морфологик, лексик-семантик, функционал-семантик ва синтактик 
усулда ясалиши борасидаги таклиф, тавсия ва хулосалардан ОТ-Ф8-062 
рақамли «Тил тараққиётининг деривацион қонуниятлари» мавзусидаги 
фундаментал тадқиқот лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси 
Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 15 февралдаги 89-03-718-
сон маълумотномаси). Илмий натижалар лойиҳа бўйича тайёрланган дарслик, 
ўқув-услубий мажмуа, электрон ресурсларни яратишга хизмат қилган; 
тилшунослик назариясида терминологиянинг махсус бўлим сифатидаги 
муаммолари, терминосфера ва терминлар тизими каби тушунчалар А-1-209 
рақамли «Маданиятлараро ва коммуникатив ёндашув нигоҳида хорижий 
филология магистратура мутахассислиги бўйича назарий фанлардан инглиз 
тилида дарслик, ўқув қўлланмалар яратиш» номли амалий тадқиқот лойиҳаси 
асосида тайёрланган дарслик мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон 
Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 2 

---

11 
февралдаги 89-03-545-сон маълумотномаси). Жорий этилган материаллар 
молия-иқтисод ва ғазначилик соҳаларига оид терминосферанинг шаклланиши 
натижасида тиллараро ҳамда соҳалараро алоқаларда интертерминларни 
ўзлаштиришда 
калькалаш, 
транслитерациялаш, 
ғазначилик 
соҳасида 
қўлланиладиган терминларнинг тарихий аҳамияти, тарихий тараққиёт 
босқичларидаги лексик, семантик ўзгаришлар каби ўзига хосликларини очиб 
беришга хизмат қилган; 
молиявий-иқтисодий терминларнинг полиаспект чоғиштирма тадқиқи, 
терминосферанинг 
ихтисослашган 
лексикаси 
шаклланишида 
лексик 
бирликларнинг 
моҳияти, 
лексик 
бирликнинг 
моҳияти, 
соҳа 
терминологиясининг ички ва ташқи омиллар ҳисобига бойиб бориш йўллари 
ҳамда ўзлашма қатламнинг миқдорий кўрсаткичлари ва терминларнинг 
чоғиштирилаётган 
тиллардаги 
деривацион, 
функционал-структур 
хусусиятларига доир хулосалардан ITD-1-07 рақамли «Тилшунослик асослари 
фанидан дарслик, ўқув-услубий мажмуа ва уларнинг электрон нусхаларини 
яратиш» мавзусидаги амалий тадқиқот лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон 
Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 2 
февралдаги 89-03-544-сон 
маълумотномаси). 
Илмий 
натижаларнинг 
қўлланилиши лойиҳа бўйича тайёрланган дарслик, ўқув-услубий мажмуа, 
электрон ресурсларни терминология бўйича энг сўнгги маълумотлар ва 
адабиётлар билан бойитишда муҳим манба бўлган; 
инглиз, ўзбек ва рус тилларида ғазначилик соҳасининг ўзига хослигини 
тарғиб этиш мақсадида Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 
«O‘zbekiston» телерадиоканалининг ДУК «Маданий-маърифий ва бадиий 
эшиттиришлар» муҳарририяти томонидан тайёрланган «Бедорлик» номли 
радио 
(Ўзбекистон 
миллий 
телерадиокомпанияси «O‘zbekiston» 
телерадиоканалининг 2018 йил 9 февралдаги O’z/R-1-21-сон маълумотномаси) 
эшиттиришида тадқиқот асосида ишлаб чиқилган усуллардан фойдаланилган. 
Эшиттиришлар учун тайёрланган материалларда ғазна, касса, бюджет, маблағ 
каби терминларнинг инглиз, ўзбек ва рус тилларидаги молиявий-иқтисодий 
таржимасидаги ўзига хос жиҳатларини таништиришда инобатга олиш 
зарурлиги кўрсатиб берилган.