Abdulla qodiriy nomidagi jizzax davlat

² 1-2 qismlar, hamda T.Usmonxodjayev, X,Meliyev, M.Nuriddinova, A.Olimovlarning “Maktabgacha ta`lim tashkilotida jismoniy tarbiya” kabi o`quv uslubiy qo`llanmalari bolalar sportini takomillashtirish yo`lida xizmat qilmoqda.
Yengil atletika hamda bolalar gimnastikasi o`yinlari va mashg`ulotlarni tanlab olishda tarbiyachi bolalarning yosh xususiyatlari hisobga olishi hamda jismoniy mashqlarni mos ravishda belgilay olishi kerak. Hozirgi texnika taraqqiyoti yuksalgan davrda bolalarning harakatga bo`lgan talabi uncha katta emas. Shuning uchun ham so`ngi paytlarda matbuot hamda televidenie orqali tibbiyot hamda jismoniy tarbiya va sport mutaxassislari gipodinamiya, ya`ni jismoniy mashqlar, jismoniy mehnat, faol harakatning insoniyat faoliyatida kundan-kunga kamayib borayotganligi haqida tashvishlanib gapirmoqdalar. Bu esa navbatida, asrimizga xos yurak-tomir xastaliklarining yildan-yilga ortishiga sababchi bo`lmoqda. Harakat faolligining kamayishi, bog`cha yoshidagi bolalar uchun, ayniqsa xavflidir. Shuning uchun ham har tomonlama jismoniy tayyorgarlikni jismoniy tarbiya tizimining eng boshlang`ich pag`onasi maktabgacha yoshdagi bolalar jismoniy tarbiyasidan boshlash kerak.

Maktabgacha yoshdagi bolalarning hayot tarziga nazar tashlasak, bog`chada bolalar ko`p vaqtlarini rasm chizish, qo`l mehnati bo`yicha vazifalarni bajarishga turli ertak va hikoyalar tinglash, televizoр ko`rish, o`tirib o`yinchoqlar o`ynashga sarf qiladilar. Natijada harakat faolligi kamayadi va yuqorida aytib o`tilgan kasalliklar yuzaga keladi. Biz bu muomoli vaziyatni yechimini ishlab chiqish uchun yuqoridagi ustozlarimiz yozgan o`quv qo`llanmalardan va oquv dasturlardan foydalanib bolalarni bo`sh vaxtlarni sportga jalb qilish ulaning sog`lom vat ran aqil idrok soxibi bo`lishiga zamin yaratish lozim hisoblanandi.

XULOSA

Xulosa qilib aytganda, “uzoq muddatli”, aqliy mashg`ulotlardan so`ng gimnastika va jismoniy tarbiya mashg`ulotlari bilan shug`ullanish maktabgacha yoshdagi bolalarda axloqiy irodaviy sifatlarni tarbiyalash, xulq atvor madaniyati ko`nikmalarini rivojlantirishga xizmat qiladi. Maktabgcha ta`lim tashkilotlarida faoliyat yurutayotgan tarbiyachilarning asosiy vazifalaridan biri bolaning jismoniy rivojlanishlari uchun shart sharoit yaratib berishlaridan iborat. Gimnastika va jismoniy tarbiya mashqlari tartibli va yo`li bilan olib borilsa, fikirni uyg`unlashtiradi, qon yurushiga yordam beradi, xazimni yaxshilaydi, asabni quvvatlantiradi, zexnini ochadi.

Shu nuqtaiy nazardan aytganda katta maktabgacha yoshdagi bolalarda jismoniy madaniyat va sog`lomlashtirish faoliyatini diagnostika qilish muhum pedagogic ahamiyat kasb etadi.

Yoshlarni sog`lom turmush tarzida sog`lom hamda barkamol shaxs qilib tarbiyalashda avvllobor biz kattalar sog`lom turmush tarziga amal qilishimiz kerak. Rivojlanayotgan davlatlar qatorida turuvchi mustaqil yurtimizda hozir kibernetika olami shiddat bilan takomillashgan davrdir albatta bu yaxshi jarayondir lekin zamonavit texnalogiyalardan foydalanish meori hamda madaniyati ham mavjud,yoshlarimiz bu texnalodiylarga mukkasidan ketmasligi va ular orqali xar xil zararli oqimlarga kirib qolmasliklarni nazorat qilish biz kattalarning zimmamizdadir.Bu borada yoshlarni sportga jalb qilish ularning bo`sh vaxtlarini sportga biriktirish eng to`g`ri va samarali usul bo`lib xizmat qiladi va bu borada davlatimizda yetarkicha sport inshoatlari shart sharoitlar mavjud. Sog`lom avlodni rivojlantishda ularning yetuk va kail inson bo`lib rivojlanishda dastlabki imil sifatida ularni sport bilan shug`ullantirish bo`sh vaxtlarini sportga jalb qilish kabi chora tadbirlar asosiy o`rinni egallaydi. Sog` tnda sog`lom aqqil deganlaridek yosh avlodni aqliy hamda axloqiy salohiyatini ham yaxshilashda spotrning o`ni beqiyosdir undan tashqari o`sib kelyotgan yoshlarni o`smirlarni xar xil yod oqimlarda, zararli odatlardan, va turli xastalikalrdan asrovchi vosita sifatda ular orasida sportni targ`ib qilishimiz joizdir. Buning uchun yurtimizda sport maydonchalari hamda inshoatlari qad ko`tarmoqda biz kattaldan talab qilinadigani yoshlarimizda ushbu sohaga nisbattan qiziqish uyg`otish ularni to`g`ri yonaltirish ularning bo`sh vaxtlarini unumli va mazmunli o`takazishlariga davit qilishdan iborat. Zero yurt kelajagi mustahkam poydevori va ertangi kuni uchun yosh avllodni voyaga yetkazish biz kattalardan boshlanadi.

TAVSIYALAR

1.Maktabgacha ta’lim tashkilotida bolalar sportini ommolashtirsh uchun zarur bo`lgan barcha sport anjomlari bilan taminlash;

2.Bolalarning yoshiga mos bo’lgan sport jixozlari bilan taminlangan spotr zallarini tashkil qilish;

3.Maktabgacha talim tashkilotiga jismoniy tabiya va sport bo`yicha bakalvir unvoniga ega oliy malumotli yetuk va malakali kadrlarni biriktirish

4.Mashg’ulot vaqtida ham jismoniy tarbiya daqiqalarining sonini ko’paytirish va mashg`ulot paytida bolalrning zo`riqish va zerikishdan xoli qilish maqsadida mashg`ulotlarni quvnoq musiqa sadolari ostida o`tkazish;

5. Maktabgacha ta`lim tashkilotida jismoniy tarbiya soatlaridan tashqari qoshimcha jismoniy mashq to`garaklarni tashkil qilish va bu borada puxta ishlangan to`gar ish rejalarni ishlab chiqish vu shu ish reja asosida to`garklarni o`tkazish.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati

1. 0‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi. 0‘zbekiston Respublikasi prezidentining farmoni. O'zbekislon Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami. 2017y., 6-son 70-modda.

2. Mirziyoyev SH.M. Qonun ustivorligi va inson manfaatlarini ta’minlash-yurt taraqqiyoti va xalq faravonligining garovi. “0‘zbekiston, 2017

3. Abdullaev A., Xonkeldiev SH. Jismoniy tarbiya asoslari va metodikasi Toshkent., O’zbekistan Davlat jismoniy tarbiya instituti, 2005 yil - 300 b.

4.Liviyskiy A.N Maklabgacha yoshdagi bolalami Jismoniy tarbiya asoslari va metodikasi Toshkent: 1995 yil - 500 b.

5.Xo‘jaev F, Raximkulov K.D„Nigmanov B.B «Sport va xarakatli uyinlar va uni o‘qitish metodikasi» TDPU nashriyoti Toshkent 2008 y

6. Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq faravonligining garovi. T.: “O’zbekiston”, 2016.

7. Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalqimiz bilan birga quramiz. T.: “O’zbekiston”, 2017. – 485 b.

8.O’zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori-2707 “2017-2021 yillarda maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish chora -tadbirlari to’g’risida”

O’zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori-3261 “ maktabgacha ta’lim tizimini tubdan takomillashtirish chora -tadbirlari to’g’risida”

9.O’zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori-3305 ”O’zbekiston Respublikasi Maktabgacha Ta’lim Vazirligi faoliyatini tashkil etish to’g’risidagi”

10.Maktabgacha ta’lim va tarbiyaning “Davlat ta’lim standartlari” 2020-yil

11.“Ilk qadam” Maktabgacha ta’lim muassasasining davlat o’quv dasturi 2018-yil

12. Salomov R.S. va bosh. Maktabgacha yoshdagi bolalar jismoniy tarbiyasi uslubiyat asoslari (o’quv qo’llanma). Tosh. “Iqtisod - moliya” . 2010 y. –160 b.

13. Usmonxujayev T.S. va bosh. Maktabgacha yoshdagilar sog’lom turmush tarzi jismoniy madaniyatida, gimnastika va massaj (o’quv qo’llanma). “Farg’ona” nashriyoti. 2011 y

14. Usmonxujayev T.S., Meliyev X.A. Bolalarning asosiy harakat faoliyatiga oid mashqlar va ularni o’rgatish ulubiyoti. Tosh. O’z.MKB. 2011 y 1– qism.

15.Tadjiyeva M.X., Xusanxodjayeva S.I “Maktabgacha yoshdagi bolalar jismoniy tarbiyasi” Kasb-hunar va pedagogika kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma Toshkent , Iqtisod-moliya ,2017.-244 b.

16.Meliyev.X, Usmanxodjayev.T, Nuriddinova.M, Olimov.A Maktabgacha ta’lim muassalarida jismoniy tarbiya” “Shodlik nashriyoti” Toshkent-2019. 160 bet

17. Jismoniy tarbiya tarixi (o’quv qo’llanma) P.Xadjayev., Meliyev X., Yunusova D., Abdullayev D. Tosh. “Iqtisod-Moliya”., 2010 y.

18.K.D.Yarashev “ Jismoniy tarbiya va sportni boshqarish” Toshkent Sino- 2002 yil

19.“ Maktabgacha ta’lim muasasalarida ta’lim – tarbiya jarayonini rejalashtirish” mmxqtmoro’mm Toshkent – 2011

20.“Jismoniy tarbiya metodikasi” N.N.Jamilova.Toshkent- 2003yil

21.Ma’murov B.B “Bola rivojlanishida jismoniy tarbiya nazariyasi”o’quv qo’llanma Т.“Turon zamin ziyo” 2014-yil

22.Hasanboyeva O.U, Tolyeva M.X, Qayumova N.M “Maktabgacha ta’lim pedagogikasi” Pedagogika kollejlari uchun o ‘quv qo‘llanma T. «Ilm ziyo» 2012. 184 –bet

23. Salomov R.S. Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati. Darslik. T.: «ITA-PR

ESS», 2014. 296 bet

24.Tulenova.X , Xojaev.P, Xo’jaeva.M, Meliyev.X “Jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi” o’quv qo’llanma 1-qism T.”Iqtisod-moliya”2012-yil

25. Tulenova.X , Xojaev.P, Xo’jaeva.M, Abdullaev.D “Jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi” o’quv qo’llanma 2-qism T.”Iqtisod-moliya”2012-yil

26.Tadjiyeva.M.X, Xusanxodjayeva.S.I “Maktabgacha yoshdagi bolalar jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi” T. ”Iqtisod-moliya”2017-yil.

INTERNET SAYTLARI

27.