Абдулла Қодирий номидаги халқ мероси нашриёти, 1993 йил

Обрўпарастлар шаҳри.
Бундай шаҳар аҳолиси 
бир­бирларини мақташни, кўкка кўтаришни яхши 
кўрадилар. Уларни ўзга халқлар сўзда ҳам, ишда 
ҳам улуғлашларини истайдилар. Бир­бирларининг 
олдида ёки бегоналар кўзига улуғвор, шон­шавкатли 
бўлиб кўринишни хоҳлайдилар. (Бутун дунёни босиб 

---

249
олишга интилган Румо (Рим) империяси пойтахти 
шундай шаҳар намунасидир – 
М.М.
).
Амалпарастлар, ҳокимиятпарастлар шаҳри. 
Бундай шаҳар аҳолиси барча халқлар уларга 
бўйсунишини, ўзлари ҳеч кимга бўйсунмасликни 
хоҳлайдилар. Уларнинг фикр­у зикри ғалабалар, 
футуҳотлар нашидасини суришга қаратилгандир.
Шаҳватпарастлар шаҳри.
Бундай шаҳар аҳо
-
лисининг ҳар бири эҳтирослари тизгинини жи
-
ловламай, исталганча шаҳват нафсларини, тубан 
майлларини қондиришга интилади.
Жаҳолатдаги шаҳарлар
нинг ҳокимлари ҳам 
худди шу шаҳарлар аҳолиси кабидур. Улар ўзи 
ҳукмронлик қилган шаҳарларда юқорида санаб 
ўтилган шахсий истакларини тинимсиз қонди
-
ришга интиладилар.
Жаҳолатдаги шаҳарлар аҳолисининг машғулот
-
лари ҳам юқорида айтилган мақсадларига хизмат 
қилади.
Беномуслар шаҳри
нинг одамлари фозиллар 
шаҳри одамларидай бахт­саодатни, ҳақ­таолони, у 
яратган ҳилқатларни, ақлни ва бошқа нарсаларни 
биладилар ва уларга ишонадилар, аммо уларга 
амал қилмай, юқорида айтганимиз жаҳолатдаги 
шаҳарларнинг аҳолисига ўхшаб яшайдилар.
Беқарор шаҳар.
Бундай шаҳар аҳолисининг 
назарий қарашлари ва амалий ишлари аввалроқ 
фозиллар шаҳри аҳолисининг қарашлари ва ишла
-
рига ўхшаш бўлган, аммо кейинчалик бу юртга 
бегона ғоялар аста кириб олиб, унинг аҳолиси 
қарашларини бутунлай ўзгартириб юборган.