A. Z. Umarov Avtomobillar texnik ekspluatasiyasi

Monoklin piroksenlar
Diopsid 
- CaMg [Si20 6]. Tarkibida CaO-25,9%, M gO - 
18,5%, SiO-55,6% . Aralashma holida Fe, MnO, ba’zan A120 3, 
Fe20 3, Cr20 3. Diopsid monoklinal singoniyali, simmetriya ko‘rinishi 
prizmatik. U kontakt-metasomatik jarayonlarda nayzasimon yoki 
radial nur kabi yakka-yakka donador holda uchraydi. Rangsiz, och 
xira yashil yoki kul rang. Diopsid shishadek yaltiraydi, qattiqligi
5,5-6; m o'rt; solishtirma og‘irligi 3,2-3,4. Diopsid magmatik 
jinslarda-piroksenit, peridotit, gabbro ba’zan diorit, sienit hamda 
bazalt, doleritlarda keng tarqalgan. B a’zan, kontakt-metasomatik 
jinsiarda vollastonit, granatlar bilan bir assotsiatsiyada b o iad i.
Gedenbergit. 
Tarkibida SaO-22,2%, FeO-29,4%, SiO r- 
48,4%. Monoklinal singoniyali, prizmatik ko‘rinishda, radial shu’la 
kabi, ba’zan yirik nayzasimon holida topiladi. Uning rangi to‘q 
yashildan qoramtir yashilgacha, shishadek yaltiraydi; qattiqligi 5 ,5 - 
6; solishtirtma og‘irligi 3,5-3,6.
Avgit 
- Ca(Mg, Fe, Al) [(SiAl)20 6]. Tarkibida MgO, FeO 
judayuqori, Al2Or-4—9% gacha. Singoniyasi-monoklin, prizmatik 
ko'rinishida. Odatda kalta ustunsimon, tabletka shaklida topiladi. 
Qora, yashil, qo‘ng‘ir - qora rangda tovlanadi, yaltirashi shishadek; 
qattiqligi 5-6.
Egirin - NaFe3* 
[Si20 6] Tarkibida Na20-13,4% , Fe20 3 -
36,4%, S i0 2 -52% . Monoklin singoniyali, prizmatik kocrinishda. 
K o'pincha cho‘ziq prizmatik ustunsimon yoki ignasimon, yonlarida 
tik chiziqchalari bor. Rangi yashil, to 'q yashil, yaltirashi shishadek, 
qattiqligi 5,5-6. Egirin ishqorlarga boy intruziv va vulqon jinsiarda 
-fo n o lit va boshqalarda asosiy jins hosil qiluvchi mineral sifatida 
keng tarqalgan.
Lentasimon
 silikatlar
Amfibollarning hozir m a’lum bo‘lgan 70 dan ortiq minerallari 
mavjud. Ulaming kimyoviy ifodasi xilma-xil bo'lishiga qaramay, 
ulaming flzik-kimyoviy xususiyatlari bir-biriga o ‘xshab ketadi. 
Amfibollar prizma shaklida kristallanib, prizma tekisliklari (110) 
o ‘zaro 124°30 burchak hosil qiladi. Bu belgilari bilan o‘zlariga 
o'xshash 
bo‘lgan 
piroksenlar 
guruhidan 
farqlanadi. , Barcha
123

---

amfibollar kristall singoniyalari va tarkibiga ko ‘ra ikkiga: rombik va 
monoklinlarga boclinadi.