A. Z. Umarov Avtomobillar texnik ekspluatasiyasi

• 
Glossariy
11-jadval
Terrain
0 ‘zbek tilidagi sharhi
Flvuorit
«Flyuorum» - ftor eleraentining lotincha nomi
Galit
Grekcha «galos» - tuz demakdir. U “osh tuzi” 
ham deyiladi.
Natriyli selitra
Chili selitrasi
Kaliyli selitra
Hindiston selitrasi
Kerargirit
Grekcha - “keras” - shox, “argiros” - kumush 
demakdir
Kriolit
Na
3
AlF6. Grekcha “krios” - muz, ulitos” - tosh 
demakdir
Nazorat savollari
1. 
Flyuoritga ta ’rif bering.
2. 
Flyuoritning paydo bo‘lishi.
3. 
Galit va silvinga ta ’rif bering.
4. 
Galitning paydo b o iish i.
5. 
Galit, silvin va kamallitning ahamiyati.
6. 
Nitratlami sanang va ta ’riflang.
7. 
Natriyli selitra va uning konlari.
114

---

10-bob. SILIK A T LA R SIN FI
R EJA :
1. Orolsimon silikatlar guruhi minerallari
2. Zanjirsimon silikatlar guruhi minerallari
3. Lentasimon silikatlar guruhi minerallari
4. Varaqsimon silikatlar guruhi minerallari
5. Karkassimon silikatlar guruhi minerallari
K alit s o ‘zlar:
kremniy, metamorfik, kontakt, metasomatik, 
orol, zanjir, lenta, kriolit, dahandam, granat, varoq, karkas, 
modifikatsiya, kolchedon, geteropolyar, chig‘anoq, gneys, shpat, 
disten.
Silikatlar kremniy va alyumokremniy kislotalarining tuzlaridir 
va ular minerallarning eng katta sinfini tashkil qiladi. Silikatlar 
uchun juda murakkab kimyoviy tarkib xosdir. Ular tarkibiga 
kiruvchi eng asosiy elementlar quyidagilar hisoblanadi: O, Si, Al, 
Fe, Mg, Mn, Ce, Na, K, Li, B, Be, Ti, Zr, F, Hg.
Silikatlar yer po‘stining 75% ini tashkil qiladi. Bu sinfga jam i 
minerallarning uchdan bir qismi (800ga yaqin mineral) to ‘g‘ri 
keladi.
Ushbu sinf minerallari tarkibi juda murakkab bo4ib, 
elementlar o ‘zaro o ‘rin almashib turadi. Shu sababli silikatlar 
tarkibidagi kremniy va kislorodning hosil qilgan tetraedr shaklidagi 
anion qismining o ‘zaro qanday bog‘langanligiga qarab quyidagi 
yirik guruhiarga ajrati ladi:
1. 
Orolsimon silikatlar.
2. 
Zanjirsimon silikatlar.
3. 
Lentasimon silikatlar.
4. 
Varaqsimon silikatlar.
5. 
Karkassimon silikatlar.