A samatov, I. B. Rustamova

asoslari

Lizing — ishlab chiqarish uchun mo'ljallangan mashina, uskuna, qurilma va inshootlaming uzoq muddatli ijarasidir.



Uskunalarga ega bo'lishning ikkita usuli mavjud - uni xarid qilish va lizing.

209

Lizing xizmatini tashkil etish va uni takomillashtirish agrosanoat tizimida faoliyat yurituvchi korxonalarda, agrar tarmoq moddiy-texnika tizimida iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishda mavjud moliyaviy 14 —Samatov, G‘. A. va boshq.

qiyinchiliklami bartaraf etish va ishlab chiqarishni yangi texnika va texnologiya bilan ta’minlash imkoniyatini yaratadi.

Mamlakatimizda lizing xizmatining rivojlanishiga 0‘zbekiston

Respublikasi Prezidentining 2002-yil 28-avgustdagi «Lizing faoliyatini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Farmoni asosiy turtki bo'lib xizmat qildi. Shuning uchun ham, hozirgi iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish bosqichida lizingga katta ahamiyat berib kelinmoqda.

Lizing bo'yicha qarz bir necha yil davomida ketma-ket to'lanib boriladi. Lizing o'z ustunliklariga ega bo'lib, ulardan eng asosiysi qimmat uskunani xarid qilish uchun katta mablag'ga ega bo'lish shart emas. Ushbu bosqichdagi barcha xarajatlarni lizing kompaniyasi qoplaydi.

Lizingni tor ma’noda bank operatsiyasi deb aytib bo'lmaydi. U moliyalashtirishning bank shakliga juda yaqin bo'lib, savdo-sanoat korxonalari tomonidan qo'shimcha operatsiya sifatida amalga oshmlishi mumkin. Ammo lizing bilan birinchi navbatda maxsus tuzilgan lizing kompaniyalari shug'ullanadi.

Respublikamiz qishloq xo'jaligida lizing operatsiyalarini amalga oshirishda «O'zqishloqxo jalikmashlizing» kompaniyasi (lizing beruvchi), MTP viloyat birlashmalari, muqobil MTPlari, fermer xo'jaliklari (lizingga oluvchilar), qishloq xo'jaligi mashinasozligi zavodlari va qo'shma korxonalari (texnika vositalarini ishlab chiqaruvchilar) bilan bir qatorda O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi qoshidagi qishloq xo'jaligini texnika bilan ta’minlashni Davlat tomonidan qo'llab-quwatlash jamg'armasi, «Agrobank» va «O'zag- rosug'urta» kompaniyasi faoliyat ko'rsatmoqda.

Mamlakatimizda agrar sohani rivojlantirish maqsadida lizing ope- ratsiyasiga yo'naltirilgan mablag'larni o'zlashtirishda lizing opera- tsiyalarining 95,1 foizi qishloq xo'jaligi texnikalarini olishga to'g'ri kelmoqda.