A s o s L a r I toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini

278

---

!
Adolat — odillik, adolat bilan ish ko‘rish, qonun asosida, jami- 
yatda shakllangan ustuvor insoniy munosabatlar doirasida bar- 
chaga teng va xolis munosabatda bo‘lishdir.
«Adolat» turlicha talqin qilinadigan, xilma-xil tarzda nam o­
yon bo‘ladigan tushunchadir. Ba’zi axloqiy-huquqiy m e’yorlar 
ham adolat mezoni sifatida qaraladi. Bu, o‘z navbatida, adolat 
mezonlarining jamiyat rivojiga, insoniyat taraqqiyotiga, muay­
yan mamlakat qonun-qoidalariga mos yoki mos emasligi bilan 
belgilanadi.
Adolat jamiyatning muayyan shaxsga munosabatida yaqqol 
namoyon bo‘ladi. Insonning jamiyatdagi o‘rni, qadr-qimmati 
adolat mezoni hisoblanadi. Hayotning iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, 
huquqiy sohalarida sodir bo‘ladigan barcha voqea va hodisalar 
bu jarayonga bevosita yoki bavosita ta’sir qiladi. Bu ta’sir inson 
erki va irodasini belgilaydi, alohida shaxs uchun ma’naviy mezon 
vazifasini bajaradi.
Mamlakatimizda fuqarolik jamiyatini barpo etish yoMida 
amalga oshirilayotgan islohotlar ijtimoiy adolat, demokratiya, 
barqaror taraqqiyot va farovonlik tamoyillarini ro‘yobga chiqa­
rishning muhim vositasi bo‘lib xizmat qiluvchi muhim tamoyil. 
Insonparvar jamiyat g‘oyasini o‘zida mujassam etgan ijtimoiy 
adolat va demokratiya tamoyillari bu jarayonda o‘z mohiyatini 
to‘la namoyon qila boshlaydi.
Insonparvarlik g‘oyalarining muhim bo‘g‘inlaridan biri 
bo‘lgan adolatlilikning barcha ko‘rinishlariga qadim davrlardan 
katta e’tibor berib kelingan. 0 ‘tmishdagi Sug‘d va Xorazm, So- 
moniylar, Xorazmshohlar, Qoraxoniylar va Temuriylar davlatlari 
tarixidan ko'plab misollar keltirishimiz mumkin, xususan, Amir 
Temur saltanatida amal qilingan «Tuzuklar»da, eng avvalo adolat 
va har ishda adolatlilik tamoyillariga so‘zsiz amal qilingan. Dav­
lat «Kuch adolatdadir» shiori ostida tuzildi va ravnaq topdi.