A. R. Babajanov, A. M. Muqumov, Z. X. Xafizova yerdan foydalanishda integratsion boshqaruv

Boshliq 

---

78 
transport va boshqa toifalar yerlardan foydalanish samaradorligini baholash amalga 
oshirilyapti. Tuproq unumdorligini qayta tiklash muammosi o‘tkir bo‘lib qolmoqda, 
respublika bo‘yicha yagona yer siyosatini yuritishga yo‘naltirilgan davlat Dasturi 
mavjud emas, yer resurslarini qayta tiklash Dasturi mavjud emas, yer bozori va yerga 
ijara huquqining bozori mavjud emas, sug‘oriladigan yerdan foydalanishda bozor 
tamoyillari etarli darajada tadbiq qilinmagan. 
O‘zimizning hamda chet el mutaxassislar va olimlarning fikrlariga qaraganda, 
yerlardan foydalanishning samaradorlik darajasini pasayishiga hamda ularni 
degradatsiyaga uchrashiga asosiy sabab-meliorativ ishlarni etarli darajada 
moliyalanmaganligi hamda Respublikada yer resurslaridan foydalanishni past 
samarali boshqarishdan iborat [50.60 va boshq]. Ma’lumki,boshqarish obyekti 
qanchalik murakkab bo‘lsa undan foydalanishni boshqarish usullari va uslublari 
shunchalik murakkablashadi. Mamlakatdagi iqtisodiy o‘zgarishlar, yer islohatini 
amalga 
oshirilishi, 
yerdan 
foydalanish 
va 
suvdan 
foydalanishda 
bozor 
munosabatlarini qo‘llanilishi hamda boshqa innovatsiyalarni kiritilishi sharoitida yer 
resurslaridan oqilona va samarali foydalanishni ta’minlash maqsadida yerdan 
foydalanishni boshqarish muammosi murakkablashadi. Shuning uchun ushbu 
muammoni hal qilishning mumkin bo‘ladigan imkoniyatlaridan biri-bu boshqarishni 
o‘zining tizimli tashkil etishini talab qiladigan yerdan foydalanishni murakkab tizim 
sifatida qarashdir. 
Bilimni aniqlash uchun savollar:
1.Yerdan foydalanish sohasida keyingi yillari qanday institutsional o‘zgarishlar 
yuz beradi? 
2.1998 yilga qadar yerdan foydalanishni boshqarish qaysi idora tomonidan 
amalga oshirilgan?
3.Nima uchun 1998 yilga qadar yerdan foydalanish va yer tuzish Boshqarmasi 
O‘zbekiston respublikasi QSXV tasarrufida bo‘lgan? 
4. O‘zbekiston respublikasi yer resurslari Davlat qo‘mitasi qachon tashkil 
etilgan? 
5.Qanday omillar yer resurslari Davlat qo‘mitasini tashkil etish to‘g‘risidagi 
qarorni qabul qilinishida muhim rol o‘ynagan? 
6.Yer resurslari Davlat qo‘mitasining tarkibi qanday bo‘lgan? 
7.Yer resurslari Davlat qo‘mitasi oldiga qanday vazifalar qo‘yilgan? 
8.”Yergeodezkadastr” Davlat qo‘mitasi qachon tashkil etilgan? 
9.”Yergeodezkadastr”ning asosiy funksiyasi nimadan iborat? 
10.Turli hududiy darajalarda boshqarish funksiyasini ajratishning mohiyati 
nima? 
11.Mintaqal darajasida “Yergeodezkadastr” qanday tarkibga ega? 
12. “Yergeodezkadastr” Davlat qo‘mitasining hududiy tarkibi kimning 
bo‘ysunuvida bo‘ladi? 

---

79