A. P. R im k ev ic h

4 0 .  G azlard a,  vakuum da,  y arim o‘tkazgichlarda 
elek tr  toki
8 3 7 .  A gar  io n lag ich   h a r  s e k u n d d a   b ir  kub  sa n tim e trd a  
1 0 9
 ju ft  io n   hosil  qilsa va  ikkita yassi  parallel  e le k tro d n in g  h a r 
b irin in g   yuzi  100  sm
2
  d an   h a m d a   u la r  orasidagi  m asofa  5  sm  
b o ‘lsa,  n o m u sta q il  gaz  ra zry a d d a  t o ‘yinish  to k in in g   k u ch i 
q a n d a y   b o l a d i?
8 3 8 .  A g ar  io n la g ic h n in g   ish lash in i  o ‘z g a rtirm a y   tu rib  
p la stin k a la r  y aq in lash tirilsa,  to ‘yinish  to k in in g   k u ch i  q an d a y  
o ‘zg a ra d i?
8 3 9 .  Agar  m olekulalam ing  ionlashish  energiyasi  2 ,4 -lO
-18
  J, 
erk in   yugurish  uzunligi  5  p m   b o ‘lsa,  m ay d o n   kuchlanganligi 
q a n c h a  boM ganda h av o d a  m ustaqil  razryad b o shlanadi?  M o le- 
k ulalarga  to ‘q n ash ish   v aq tid a  ele k tro n la rn in g   tezligi  q an d a y  
boM adi?
8 4 0 .  S im o b  bugM b ilan  toM dirilgan  tru b k ad ag i  elek tro d la r 
orasidagi  m aso fa  10  sm .  A gar  m ustaqil  razryad  600  V  k u c h ­
lan ish d a boMsa,  e le k tro n n in g  o ‘rta c h a  erk in  y ugurish  uzunligi 
q a n c h a   boM adi?  S im o b   bugM ning  io n la s h is h   e n e rg iy a si 
1,7  •  10
" 18
  J.  M ay d o n n i  b ir jin sli  d eb  hisoblang.
8 4 1 .  Y assi  k o n d e n s a to rn i  te sh a d ig a n   q iy m a td a n   k am , 
a m m o   u n g a ju d a   yaqin  p o te n sia lla r farq ig ach a z a ry ad lan d i  va 
k u ch lan ish   m anb ay id an  uzib q o ‘yildi.  A gar plastin k alar yaqin- 
lashtirila  b o sh la n sa ,  teshilish  yuz  b erad im i?
8 4 2 . Yassi  k o n d e n s a to r 
6
  kV k u ch lan ish li  m an b ag a  u la n ­
gan. A gar m aydon kuchlanganligi 3  M V /m  boMganda  havoning 
zarb   n atijasid a  ionlashuvi  b o sh lan sa,  p lastin k alar  orasidagi 
m asofa  q an d a y   boM ganda  teshilish  yuz  beradi?
843.  E lek tro fo r m ash in a  razryadniklari orasidagi  m asofani 
va  d o im iy   aylanish  c h a sto ta sin i  o ‘zg a rtirm ay   tu rib ,  b irik ti- 
ruvchi sterjen la r y o rd a m id a  k o n d e n sa to rla rn i  (L eyden b a n k a - 
larin i)  uzib   q o ‘ysak,  razryad  x arakteri  a n c h a   o ‘zgaradi:  sezi- 
larli v aq t oraligM da boMib tu rg a n   kuchli  u c h q u n la n ish  o ‘rniga 
te z -te z   k u ch siz  u c h q u n la n ish   boMib  tu rad i.  S hu  h o d isan in g  
sababini  tu sh u n tirin g .  Iloji  boMsa,  tajrib ad a  tek sh irib   k o ‘ring.
8 4 4 .  Y ashin   d av om   etish  m u d d a ti ta x m in a n   1  m s boMgan 
a lo h id a - a lo h id a   im p u lsla r  -   uzlu k li  ra z ry a d la rd a n   ib o rat. 
Y ashin  kanali orq ali oM ayotgan b itta  im pulsdagi zaryad 20  °C,
119

---

kan al  oxiridagi  o ‘rta c h a   k u ch lan ish  
2  G V .  Bir  im p u lsn in g   to k   kuchi  va 
q u w a ti  q a n c h a ?   A g a r  b itta   y ash in  
chaq n ash i  5 ta  razryaddan iborat b o i ­
sa,  c h a q n a sh  vaq tid a q a n c h a  energiya 
ajralad i?
845. 
K u c h la n ish   osh ib   ketg an d a 
razryadlagich  shoxlari  o ra sid a   (
1 1 1
- 
rasm )  p lazm a yoyi  hosil b o ia d i.  N im a   u c h u n  yoy a w a l  nayda 
hosil  b o i i b ,   so ‘ng  y u qoriga  k o ia r ilib ,  oxiri  o ‘ch a d i?