A n V a r c h o r iy e V

kovat ustunlik qiladi. Ular doimo go'zallik, ezgulik tomon in-
tilishadi. Bunday kishilar faoliyatida tartib-intizom kuchli bo'lib,
ular hamisha farovonlikka intiladilar. To'g'rilik, adolat, insofga
doim moyil bo'ladilar. Bundaylami Platon donishmandlar, deb
hisoblaydi. O'zi barpo etmoqchi bo'lgan davlatdan, ular uchun
rahbarlik lavozimlaridan o'rin qidiriladi. Mashhur yunon fayla-
sufming fikriga ko'ra, ikkinchi toifaga mansub kishilarda xayrli
his-tuyg'ular, ayniqsa, mardlik, jasorat, boshliqlarga bo'ysunish
kabi xislatlar serob bo'ladi. Ana shunday fazilatlar harbiylar,
davlat xavfsizligini ta’minlovchi posbonlar uchun, ayniqsa, juda
zarur, deydi. Uchinchi toifaga mansub kishilarda jismoniy ishga
moyillik ko'p bo'ladi. Bunday odamlar toifasiga dehqonlar,
hunarmandlar kiradi. Shu toifaga mansub kishilar davlatning
moddiy asoslarini yaratishlari lozimligini alohida ta’kidlaydi.

---

Platon inson his-hayajonlari, tuyg'ularining yirik bilimdoni
edi. Inson ehtiroslari mohiyatini o‘ta sinchkovlik bilan anglab
olar edi. Insondagi individual qobiliyat va real imkoniyatlarni
mohirlik bilan fahmlar va uni yuksak qadrlar edi. 0 ‘sha qobili-
yatlarni yuzaga chiqarish yo‘llarini izlardi. Eng muhimi, inson
kelajagi haqida juda ko‘p o‘ylar edi. Mashhur rus faylasufi
N.G.Chernishevskiy yozganidek, «ko'pchilik Platonni qandaydir
yunon xayolparasti deb hisoblashadi. Platon, har qalay, unday
emas edi. U bayramona xayollar kashfiyotchisi emas edi, yulduz-
lar olami to‘g‘risida o‘ylamasdi, yer haqida, sarob haqida emas,
balki inson haqida o'ylar edi. Eng muhimi, Platon inson dav-
latning chinakam fuqarosi bo'lishi lozimligi haqida