A n V a r c h o r iy e V

(Qadimgi Xitoyda inson to'g'risidagi falsafiy fikrlar doirasi
uzluksiz kengaya boshladi. Chunonchi, qadimgi daosizm ta’limotida
odamning inson darajasiga ko'tarilish jarayoni, insonning in-
soniyligini ifodalovchi prinsiplar, ularning farovon turmushi,
baxt-saodati haqida bir qator yangi fikr-mulohazalar bayon
etilgan. Daosizm ta’limotiga eramizdan awalgi VI—V asrlarda
yashagan Laotszi asos solgan./
Daosizm ta’limotiga ko'ra, Dao — olamda mavjud bo'lgan barcha
mavjudotlaming ibtidosi. Uning mavjudligini ta’minlovchi asosiy
prinsi pdir. Dao olamdagi barcha hodisa va voqealami, narsalami
narsa qiladigan qudratdiA Dao kosmik jon bo'lib, hamma tomondan
oqib turadi, u o'ngda nam, so'Ida ham bo'lishi mumkin. Uning
sharofati bilan butun mavjudot tug'iladi va doimiy o'sishdan
to'xtamaydi. Hamma mavjudot ertami-kechmi unga qaytadi5.
1 Q arang: Д р е в н е к и т а й с к а я ф и л о с о ф и я . В д в у х то м ах . Т о м 1. М ., 1972, 
148, 
150, 
1 5 9 -b e tla r.
2 З а к о н ы м ан у . М ., 
I960, 2 2 - 2 3 - b e tla r .
3 
Ш у ц / с и й Ю Ж .
К и т а й с к а я к н и г а п е р е м е н . М ., 1966; 
Б ы к о в Ф .
З а р о ж д е н и е
п о л и т и ч е с к о й и ф и л о с о ф с к о й м ы с л и в К и т а е . М ., 1966.
4 
С т е п а н я н ц М . Т .
В о с т о ч н а я ф и л о с о ф и я . М ., 1997.
Д р е в н е к и т а й с к а я ф и л о с о ф и я . В двух т о м а х . Т о м 1. М ., 1972, 1 2 5 -b et.

---

_^T?aosizm ta’limotiga muvofiq, insonning insoniyligi ishonch,
umid prinsi piga rioya qilishiga qarab belgilanadi^ Umidga esa is-
takni, orzuni cheklash vositasi yordamida erishiladi. Istak, or-