A n V a r c h o r iy e V

tu rli-tu m an xususiyatlari haqida aniq m a ’lum otga ega b o 'lm o q
uchun nafaqat ilo h iy olam , balki in so n o la m in in g ham sir-u
sifatlarini b ilm oq darkor. K ubroning e ’tir o f etish ic h a , in so n n in g
en g m u h im xususiyatlaridan biri — agar u tin im siz izlansa,
ilo h iy o la m n in g ham , inson o la m in in g ham sir-u sifatlarini
bilib oladi.
O lam n in g birligini bilishda, en g a w a lo , olam i kabir, y a ’ni
ilo h iy o la m n in g sir-u asrorini bilib olish
lozim . 
K ubroning
ta ’k id lash ich a, ilo h iy sifatlar o s m o n -u falakning turli q a tla m ­
larida joylash gan. Ilohiy sifatlarni in son k am olot pillapoyalaridan
ko'tarilib, asta-sek in egallaydi. Lekin bunday m urakkab y o 'ln i
bosib o 'tish u ch u n har qanday sh ogirdga pir-u kom il, haqiqiy
ustoz rah m o n lik qilishi zarur. C h unki O llo h vasli to m o n in ti­
layotgan shogird bosib o'tish i u ch u n zarur b o'lga n murakkab
y o 'ld a , y a ’ni zik r-u xilvat, m uroqaba va m u sh ohad a ch o g 'id a
uning b osh id a turli xayollar charx urib, qalbini har xil h is-
tuyg'ular qam rab olish i m u m kin. A n a shunday paytda, unga

---

pir-u m urshid rah n am olik q ilm asa, m urid sh ayton iy y o ‘lga kirib
ketishi h e c h gap e m a s1.
Inson o la m i ilo h iy olam b ilan b evosita b og 'liq b o 'lg an ligi
uchun in son o lam in in g o'ziga xos xususiyatlarini bilm asdan turib,
ilo h iy o la m haqidagi qarashlarini to 'la deb b o'lm a y d i. A fsuski,
inson ilo h iy o la m sirlarini k o'zi b ilan ko'ra o lm a y d i, q u log 'i
bilan esh ita o lm a y d i, balki ruhiyatida, kayfiyatida b o'lad ig an