A n t ik d a V r fa L sa fa si

Glossariy
Agnostik 
— agnostik qarashlarga ega kishi.
Agnostitsizm 
— X udo to ‘g ‘risida va umuman, reallikning har qanday 
chegarasiga yetgan va m utlaq asoslarini bilish mumkin em asligini 
ifodalaydigan konsepsiya.
Aximsa: 
(sanskr.) - “zarar keltirm aslik”.
Antropomorfizm 
(grekcha antropos - odam va m orphe — shakl, tur)
- insoniy xususiyatlarni jonsiz predmetlarga, tabiatga yoki Xudo 
tushunchasiga ko'chirish.
Apolonncha 
(Nitsshe): san’atdagi ratsional shakllar.
Apriori 
(bilim) lug‘av. - avvalgidan. Tajribadan mustaqil ravishda 
olingan, ongda avvaldan m avjud bilimni ifodalaydi. Hissiyot va aql 
shakllari tajribadan sezgilar yordam ida olingan tartibsiz bilimni 
tashkillashtiradi, ularga aloqadorlik va tartib baxsh etadi. Hozirgi fan 
m etodologiyasida fanning boshlang‘ich postulatlari bilim ning aprior 
shakliga taalluqli deb hisoblanadi, garchi ularni tanlashda shartlilik va 
konvensiallik holatlari bo'lsa-da.
Asketizm 
- fozil hayotga intilish va illatlar ham da yom on odatlar 
bilan kurashish.
Atman 
(sanskr.) — subyektivga, “M en”ga, jong a kirib borishni 
ifodalaydigan tushuncha.
Atom 
— barcha m avjudotlar, shu jum ladan, jonni tashkil etadigan 
m ateriyaning m ayda zarralari (Dem okrit). Dalton “atom” tushunchasini 
xim iyaga kiritdi va bu mazkur fan uchun nihoyatda m ahsuldor bo'ldi.
Avatara 
- X udoning inson shakli darajasiga “tushishi”.
Aksioma 
- isbot qilinm aydigan va, ayni paytda, isbotlashga 
zaruriyat b o ‘lmagan boshlang'ich asos.
Bodxisattva 
— an’anaviy buddizm da va m axayana buddizm ida 
budda b o ‘lishga qaror qilgan shaxs.
Braxman 
- borliqning mutlaq boshlang‘ich asosi va barcha 
dunyoviy fenom enlarning chuqur mazmuni.
Buddizm 
- Eramizdan avvalgi birinchi m ing yillikning o ‘rtalarida 
H indistonda paydo bo‘lgan va Shakyamun Buddasi tituliga ega 
Siddxartxi Gautam aga borib taqaladigan qadimiy dunyoviy din.