A burxanov, O. Sattorqulov, G‗. Berdiyev, D. Eshpulatov mintaqaviy iqtisodiyot darslik

strategik
maqsadlarda birlashishdi. 1781 yili, keyin esa 1787 yili 
shtatlar o‗z federal konstitutsiyalarini ishlab chiqishdi, ya‘ni ular 
endi 
davlatchilik
asosida birlashishgandi. Keyin ular safiga Frantsiyadan 
sotib olingan Luiziana qo‗shildi. Rossiyadan Alyaska sotib olindi. 
Meksikadan «hududlar», Ispaniyadan Antil orollari tortib olindi. 
Yuz yilliklar mobaynida mustaqil siyosiy hayot kechirib kelgan 25 
nemis mustaqil davlatlari va erkin shaharlari 1871 yili xuddi shu tarzda 
birlashishdi. Ular «abadiy konfederatsiya» sifatida yagona Germaniyani 
tashkil etdi. 
1867 yilda Shimoliy Amerikadagi uch ingliz viloyati (Kanada, Yangi 
Shotlandiya va Yangi Braunshveyg) «Kanada nomli yagona mustaqil 
davlat»ga birlashdi. 
Hozirgi vaqtda Rossiya, AQSH, Braziliya, Hindiston federativ 
davlatlar sifatida mavjud. Odatda, federatsiya normativ shartnoma asosida 
(bunga 1922 yili SSSRning tashkil topishi misol bo‗la oladi) yoxud 
konstitutsiya qabul qilinishi (1787 yili tashkil topgan AQSH misol bo‗la 
oladi) asosida vujudga keladi. 
Konfederatsiya 
davlatlarning shunday ittifoqidan iboratki, u qat‘iy 
muayyan maqsadlar (siyosiy, harbiy, iqtisodiy maqsadlar) yo‗lida 
shartnoma yoki bitim asosida tuziladi hamda muvaqqat xususiyatga ega 
bo‗ladi. Konfederatsiya keyinchalik yo federatsiyaga (AQSH, Shveytsariya 
singari) o‗sib, birlashadi yoxud (Avstriya-Vengriya kabi) tarqalib ketadi. 
Konfederatsiyani tashkil etuvchi davlatlar xalqaro huquqiy mu-
nosabatlar subyektlari sifatida saqlanib qolib, o‗z fuqaroliklari, hokimiyat 
organlari tizimiga – boshqarmalari, sud organlariga egalik qilishda davom 
etadi. Ular hokimiyatni mustaqil boshqarib, o‗z konstitutsiyalariga ega 
bo‗ladi. Shuning uchun konfederatsiya darajasida qabul qilinadigan 
hujjatlar shu konfederatsiyaga kiruvchi davlatlar oliy organlari tomonidan 
ma‘qullanishi shart. Konfederatsiya a‘zolari o‗z mustaqil daromad 
manbalariga ega bo‗lib, uning bir qismini konfederatsiya byudjetiga 
o‗tkazishlari mumkin. Konfederatsiya Qurolli Kuchlari mazkur 
konfederatsiya a‘zolari bo‗lgan davlatlar harbiy qismlaridan tashkil topadi 
va ularning qarorlari asosida konfederatsiya qo‗mondonligi ixtiyoriga 
yuboriladi. 
Umuman, ta‘kidlash lozimki, davlat hokimiyati tuzilishi biz yuqorida 
ko‗rsatib o‗tgan shakllardangina iborat, deb o‗ylash noto‗g‗ri bo‗lardi. 

---

77
Dunyo davlatlararo birlashish va oshkora huquqiy ittifoqlarning ko‗plab 
shakllari (shaxsiy va real uniya
1
, vassallik, syuzerenitet, millatlar va 
davlatlar 
hamdo‗stligi, 
davlatlar 
hamjamiyati)ni, 
dominionlar 
va 
metropoliyalar, savdo ittifoqlari, harbiy bloklar munosabatlari va 
hokazolarni ko‗p ko‗rgan. Biroq bular endi davlatlar birlashmalarga kiradi.