9-Тема. МийНет жәМәәТЛерин жобаластырыў ҳәм БасҚАРыў

Илимий - теxникалық орталық тиккелей илимий теxникалық прогресс (ИТП) тәсиринде қәлиплеседи, оның ушын талап ҳәм оның раўажланыў бағдарларын белгилейтугын ең әҳмийетли фактор болып саналады. Басқа тәрептен болса ИТП тәсири маркетинг орталығының басқа тараўлары, соннан, демографиялық, сиясий ҳ.т.б. тәсиринен күшли болады. Экономикасы раўажланған мәмлекетлерде ИТПты белгилейтуғын тараўларға тийкарғы итибар бериледи, соннан:
 информатика ҳәм есаплаў теxникасы;
 көп мәрте ислетилетугын фазовий теxника;
 биотеxнология;
 қатты жисмли электроника;
 робототеxника;
 материалшунослик;
 традицион болмаған энергия дереклери менен ислеў теxнологиясы;
 экология;
 туўылыўды тәртипке салыўдың өнимли усыллары ҳ.т.б.
ИТП, мәдений ҳәм этник орталықтың машқалалары бир - бириниң ишине сиңип кетген ҳәм жаңа машқалаларды жүзеге келтиреди. Олар ўз наўбетинде жәмәәтшилик итибарының жаңа объектлерине айланады, талапны тәртипке салады.
Өзбекистанның жакын жылларындагы раяажланыў қәсийетлери өтиў дәўири менен, яғный системалы өзгериўлер дәўири менен байланыслы (руўхый - этикалық, сиясий, ҳуқықлы, экономикалық тараўларда). Социаллық - мәдений, руўхый - этикалық орталық бир қанша қурамалы ҳәдисе блдсада, көп жақтан жәмийеттиң экономикалық ҳәм сиясий раўажланыўының факторы болып саналады. Өзбекистандағы мәдений раўажланыўдың баслы бағдарлары пухаралар, ҳәкимият дүзилислериниң улыўма инсанлық қадриятлар, инсан ҳуқықлары ҳәм демократияны өзлестириўлери менен белгиленеди. Бул бағдарлар ақыргы жылларда тез пәт пенен Шығыс, ислам философиясы ҳәм мәденияты, халықтың жасаў тәризи ҳәм менталитетиниң традицион қадриятлары менен өз - ара байланыслы болмақта.
Миллий өзин - өзи аңлаў, ағартыўшылық ҳәм мәденияттың тиклениўи, халықтың барған сайын кең қатламлары тәрепинен қабыл етилип атырған тәризде, өзин этник идеалластырыў ҳәм жеккелениўди билдирмейди. Жоқары дәрежеде раўажланған мәмлекетлердиң прогрессив стандартларына ерисиўге бағдарланғанлық барған сайын турақласып бармақта.
Солай етип, базар экономикасының қарар табыўы - бул кәрxана ҳәм фирмалардың ишки ҳәм сыртқы орталықлары арасында белгили бир муўапықлылықты ямаса байланысты тәмийинлеў. Маркетинг системасы бул байланысты орнатыўы керек. Бир тәрептен, сыртқы орталықтың басқарылатуғын факторлар (тутыныўшылар, тәмийинлеўшилер, брокерлер, конкурентлер)ға тәсир етиў арқалы, екинши тәрептен болса ишки орталықты беккемлеў (басқарыў ҳәм ислеп шығарыў системасы, маркетинг-микс элементлери: баҳа, товар, сылжыў, бөлистириў).
Бирақ сыртқы орталықтың экономикалық, демографиялық, илимий - теxникалық ҳәм сиясий, ҳуқықый әтирап - орталық сыяқлы қураўшы бөлимлери кәрxана тәрепинен дерлик басқарип болмайтуғын факторларға киреди. Бунда ишки ҳәм сыртқы орталықлардың бир қанша дәрежеде муўапық келмеслиги кәрxананы банкротлыққа алып келеди ҳәм барлық ўақытта оның маркетинг хызметин беккемлеў ортқалы туўрыланбайды. Базар қатнасықларының нәтийжели қарар табыўы ушын сыртқы орталық ишки орталыққа қарағанда тез раўажланыўы керек. Бул болса мәмлекеттиң экономикалық ҳәм ҳуқық тараўлардығы нәтийжели сиясатынан келип шыгады.
Қ
1. Маркетинг орталығы деген не?
2. Кәрxананың макроорталығына характеристика бериң (тавсифланг)
3. Кәрxананың микроорталығын классификациялаң.
4. Мәдений орталық дегенде нени түсинесиз?
5. Сиясий орталықты қандай түсинесиз?
6. Илимий - теxникалық орталықты қандай түсинесиз?
7. Экономикалық орталықты қандай түсинесиз?
8. Маркетинг орталықта болып атырған демографиялық ҳәм экономикалық өзгерислер маркетинг қарарларына қайсы дәрежеде тәсир көрсетиўи мүмкин?

адағалаў сораўлары