9-sinf kimyo fani biletlariga javoblar 1-bilet

Fizik xossalari.
Tuzlar – kristall tuzilishdagi qattiq, turli rangdagi moddalar bo‘lib, suvda har xil erish qobiliyatiga ega. Tuzlar 
tarkibida kristallizatsion suv tutishi mumkin. 
Kimyoviy xossalari
.Tuzlar kimyoviy jihatdan faol moddalar bo‘lib, ko‘plab o‘zgarishlarga uchraydi. 
1. Tuzlar ishqorlar bilan ta’sirlashadi. Yangi tuz va yangi asos yoki asosli tuz hosil bo‘ladi: 
MgCl
2
+ 2NaOH = Mg(OH)
2
+ 2NaCl; MgCl
2
+ NaOH = Mg(OH)Cl + NaCl. 
2. Tuzlar kislotalar bilan ta’sirlashadi. Yangi kislota va yangi o‘rta tuz hosil bo‘ladi. 
Ba(NO
3
)
2
+ H
2
SO
4
= BaSO
4
↓+ 2HNO
3
. 
Nordon va o‘rta tuz hosil bo‘ladi: 
Ca
3
(PO
4
)
2
+ 2H
2
SO
4
= Ca(H
2
PO
4
)
2 
+ 2CaSO
4
. 
Faqat nordon tuz hosil bo‘ladi: Na
2
S + H
2
S = 2NaHS. 
3. Tuzlar o‘zaro ta’sirlashadi. Yangi tuzlar hosil bo‘ladi. Agar eruvchanligi yomon tuz hosil bo‘lsa, bu almashinuv 
reaksiyalari oxirigacha boradi
4. Tuzlar metallar bilan ta’sirlashadi: yangi tuz va metal hosil bo‘ladi. Metallarning faollik qatorida turgan har bir 
metall o‘zidan o‘ng tarafda turgan metallni tuzidan siqib chiqaradi. Lekin o‘zidan chap tarafda turgan metallarni 
tuzlaridan siqib chiqara olmaydi. Magniydan chap tarafda turgan metallar (Li, K, Ba, Ca, Na va b.) suv bilan 
reaksiyaga kirishib ketishi tufayli tuzlardan metallarni siqib chiqarish uchun qo‘llanil maydi. 
CuSO4 + Fe = FeSO4 + Cu; 
5. Ba’zi tuzlar qizdirilganda parchalanadi: 
CaCO
3
→CaO + CO
2
. 
2-savol javobi
: Noma’lum metallning 5,64 g nitratli tuzi sulfat kislota bilan ta’sirlashib shu metallning 4,8 
g sulfatli tuzi hosil bo‘ldi. Metallning ekvivalentini toping.
5,64 4,8 
MeNO
3
+ H
2
SO
4
= MeSO
4
+ HNO
3
. 
x+62 x+49 
.
5,64
𝑥+62
= 
4,8
𝑥+49
; 
x=31 demak, noma’lum metalning ekvivalenti 31 ga teng ekan. 
3-savol javobi:
Misning ikki valentli tuzlaridan mis (II) gidroksid olish. 
CuSO
4
+ 2KOH = K
2
SO
4
+ Cu(OH)
2 
Cu(NO
3
)
3
+ 2NaOH = 2NaNO
3
+ Cu(OH)
2

---

11-BILET 
1. Kuchli va kuchsiz elektrolitlar. 
2. Qotishmalarning turlari va turmushdagi ahamiyati. 
3. Temirning (II) va (III) gidroksidlarini olish.