9-sinf kimyo fani biletlariga javoblar 1-bilet

1-savol javobi: 
Elektrolitlar shartli ravishda 3ta guruhga bo‘linadi: 
1. Kuchsiz elektrolitlar : α % < 3 %. 
2. O‘rtacha kuchli elektrolitlar: 3 %< α % < 30 %. 
3. Kuchli elektrolitlar: α % > 30 %. 
2-savol javobi
. Qotishmalar — suyuqlantirilgan metallarda boshqa metallar, metallmaslar, murakkab moddalar 
erishidan hosil bo‘lgan eritmalar. Qotishmalar kristall tuzilishga ega bo‘ladi.
Qotishmalar qattiq va yumshoq, qiyin 
va oson suyuqlanuvchi, ishqor va kislotalar ta’siriga chidamli turlarga bo‘linadi.
Metallar qotishmalarining issiqlik 
va elektr o‘tkazuvchanligi yuqori bo‘ladi. Qotishmalarning xossalari ular tarkibini tashkil qiladigan moddalarning 
xossalariga bog‘liq Qotishmalar ham metallar kabi kristall tuzilishga ega va ularning xossalari tuzilishlariga 
bog‘liq bo‘ladi. Kristallanganda ba’zi qotishmalarda kimyoviy birikmalar vujudga keladi; ba’zilarida esa metallar 
atomlari kimyoviy jihatdan bog‘lanish hosil qilmaydi. Bunday qotishmalar qattiq eritmalardeb ataladi. Ayrim 
hollarda metallar bir-biri bilan aralashmaydi va qotishma hosil bo‘lmaydi. Kundalik turmushimizda sof 
metallardan tayyorlangan buyum larni deyarli uchratmaymiz. Qotishmalar oldindan belgilangan xususiyatlarga 
ega bo‘lishini rejalash tirilgan holda tay yorlanadi. Qotishmalarning kristall panjaralari sof metal larnikidan keskin 
farq qiladi. Qotishmalar xossalarining turli-tumanligi tufayli sanoatda va maishiy turmushda keng qo‘llaniladi. 
Masalan, qalay bronzasi 5000 yil muqaddam ham ishlatilgan. hozirgi vaqtda temir va aluminiy asosidagi 
qotishmalar eng keng tarqalgan qotishmalardir. 
3-savol javobi
.
Temir (II)-xloriddan temirning ikki valentli gidroksidi va oksidini olish mumkin: 
FeCl
2
+ 2NaOH= Fe(OH)
2
+ 2NaCl, 
Fe(OH)
2
→ FeO + H
2
O; 
Temirning uch valentli birikmalarini qaytarish yo‘li bilan ham temirning ikki valentli birikmalarini olish mumkin. 
2FeCl
3
+ Fe = 3FeCl
2
. 
Temirning ikki valentli birikmalari uchun reaktiv — qizil qon tuzi (geksatsianoferat (III)-kaliy). Natijada turnbul 
ko‘ki (geksatsianoferrat (III)-temir (II)-kaliy) hosil bo‘ladi. 
FeCl
2
+ K
3
[Fe(CN)
6
] = KFe[Fe(CN)
6
] + 2KCl. 
Temirning uch valentli birikmalari konsentrlangan nitrat va sulfat kislotalarga yoki xlorga qizdirilgan temir ta’sir 
ettirib olinadi: 2Fe + 3Cl
2
= 2FeCl3; 
2Fe + 6H
2
SO
4
= Fe
2
(SO
4
)
3
+ 3SO
2
→+ 6H
2
O. 
Temirning uch valentli tuzlaridan temirning qolgan uch valentli birikmalarini olish mumkin: 
FeCl
3
+ 3NaOH= Fe(OH)
3
+ 3NaCl, 
2Fe(OH)
3
→ Fe
2
O
3
+ 3H
2
O. 
Temirning uch valentli birikmalari uchun reaktiv sariq qon tuzi (geksatsionoferrat (II)-kaliy). Bu reaksiya 
natijasida berlin lazuri (geksatsionoferrat (II)-temir (III)-kaliy) tiniq ko‘k rangli oz eriydigan kompleks tuz hosil 
bo‘ladi. FeCl3+ K4[Fe(CN)6] = KFe[Fe(CN)6] + 3KCl. 
Temirning uch valentlik birikmalarini aniqlash maqsadida kaliy rodanidi (KNCS) yoki ammoniy rodanidi (NH
4

---

NCS) dan ham foydalaniladi. Natijada to‘q qizil (qon rangi) rangli temir rodanidi hosil bo‘ladi. 
FeCl
3
+ 3KNCS = Fe(NCS)
3
+ 3KCl. 
Fe(OH)
2
– och-yashil cho‘kma. Och-yashil rangli Fe(OH)
2
vaqt o‘tishi bilan qo‘ng‘irlashadi; Fe(OH)
3
– qo‘ng‘ir 
rangli cho‘kma: 4Fe(OH)
2
+ 2H
2
O + O
2
= 4Fe(OH)
3
.