9-sinf kimyo fani biletlariga javoblar 1-bilet

---

9-SINF kimyo fani biletlariga javoblar 
1-BILET 
1. Atom va molekulalar haqida tushuncha. Atom tuzilishi. 
2. Tartib raqami 8, 12, 15, 20 bo‘lgan elementlar elektron konfiguratsiya formulalarini yozing.
3. 13,44 litr vodorod ajralishi uchun necha gramm rux metali xlorid kislotada erishi kerak? 
 
1-savol javob:
Moddalar kimyoviy xossalarini o‘zida saqlovchi eng kichik zarrachalar, ya’ni molekulalardan 
tashkil topgan. Molekulalar atomlardan tashkil topgan. Atomlar murakkab tuzilishga ega bo‘lib, elektron, proton, 
neytron va boshqa zarrachalardan tashkil topgan. Molekula va atomlar doimiy harakatda bo‘ladi. Atom-molekular 
ta’limot – tabiiy fanlarning asosiy nazariyalaridan biri bo‘lib, u olamning moddiy birligini tasdiqlaydi. 
Moddalarning holatiga ko‘ra, atom va molekulalar orasidagi masofa turlicha bo‘ladi: atom va molekulalar 
orasidagi masofa qattiq va suyuq holatlarda juda yaqin, gaz holatdagi moddalarda esa bu masofa juda uzoq bo‘ladi. 
Fizika fanidan ma’lumki, harorat o‘zgarganda jism hajmi ham o‘zgaradi. Buning sababi moddalar juda kichik 
zarrachalar – atom yoki molekulalardan tashkil topganligida bo‘lib, ular ning orasidagi masofa harorat ortishi bilan 
ma’lum darajada kattalashadi, sovutilganda esa kichrayadi. yod moddasining qizdirilganda qattiq holatdan bug‘ 
holatga o‘tish va bug‘ning muz solingan kolba devorlari da sovib, qattiq holatga o‘tishi tasvirlangan. 
Hozirgi vaqtda alohida molekula o‘lchamlari, massasini hisoblash, atomlarning molekuladagi bog‘lanish tartibini 
aniqlash imkoniyatlari mavjud. Molekula – moddaning kimyoviy xossalarini o‘zida namoyon qiluvchi eng kichik 
bo‘lagi. Molekula – o‘zaro bog‘langan atomlar guruhidan iborat zarracha.
Kimyoviy reaksiyalarda molekulalar 
atomlarga parchalanadi yoki atomlardan iborat tarkibini o‘zgartiradi. Atomlar esa kimyoviy reaksiyalarda deyarli 
o‘zgarishsiz qoladi. Atomlardan molekulalar hosil bo‘ladi. Kimyoviy reaksiya (o‘zgarish) – atomlar harakatining 
o‘ziga xos turidir. Bu materiya harakatining kimyoviy shakli sanaladi.