9-sinf huquq fanidan "O’zbekiston Respublikasidagi siyosiy partiyalar faoliyati" mavzusida bir soatlik ochiq

2. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA KO‘PPARTIYAVIYLIK TIZIMINING SHAKLLANISHI
Siyosiy partiyalar tuzish va ularning ishida ishtirok etish fuqarolarning muhim siyosiy huquqlaridan biri sanaladi. Xo‘sh, siyosiy partiyaning o‘zi nima?
Yodda tuting!
Siyosiy partiya – O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining qarashlar, manfaatlar va maqsadlar mushtarakligi asosida tuzilgan, davlat hokimiyati organlarini shakllantirishda jamiyat muayyan qismining siyosiy irodasini ro‘yobga chiqarishga intiluvchi hamda o‘z vakillari orqali davlat va jamoat ishlarini idora etishda qatnashuvchi ko‘ngilli birlashmasi.
O‘zbekiston Respublikasining «Siyosiy partiyalar to‘g‘risida»gi Qonuni, 1-modda.

Tarixiy jarayon yakkapartiyaviylik tizimi davlatda diktatura o‘rnatilishiga olib kelishini tasdiqladi. Ko‘ppartiyaviylik tizimi esa fuqarolarga turli partiyalardan nomzodlarni tanlab olishga va jamiyatni rivojlantirish borasidagi u yoki bu dasturga afzallik berishga imkon yaratadi.

Asosiy qonun belgilaydi
Siyosiy partiyalar turli tabaqa va guruhlarning siyosiy irodasini ifodalaydilar va o‘zlarining demokratik yo‘l bilan saylab qo‘yilgan vakillari orqali davlat hokimiyatini tuzishda ishtirok etadilar. O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, 60-modda.

Har bir fuqaroda o‘zining fikricha uning manfaatlarini ifodalaydigan, mamlakat taraqqiyotiga imkon yaratib beradigan partiyadan nomzodni tanlab olishi uchundemokratik huquqiy davlatda kamida ikkita partiya bo‘lishi kerak.Hozirgi vaqtda Oliy Majlis Qonunchilik palatasida beshta siyosiy partiya vakillari ishtirok etmoqda. Ular qonunchilikni shakllantirish va iqtisod, madaniyat va ijtimoiy sohalarda davlat siyosatini yuritishga katta ta’sir ko‘rsatmoqda.

O’zbekiston Respublikasida 5-partiya mavjud bo’lib ular quyidagilardir.

1. 
   O‘zbekiston Xalq demokratik partiyasi (XDP) 1991-yilda tashkil topgan. Partiyaning maqsadi: “Ijtimoiy adolat, mamlakat taraqqiyoti va ma’naviy yangilanishini ta’minlash”.
   

2. 
   “Adolat sotsial-demokratik partiyasi”. 1995-yilda tashkil topgan. Partiyaning maqsadi: Huquqiy demokratik davlat barpo etish, ijtimoiy adolat o‘rnatish.
   

3. 
   O‘zbekiston «Milliy tiklanish» demokratik partiyasi 1995-yilda tashkil topgan. Partiyaning maqsadi: davlatning umuminsoniy qadriyatlar asosida milliy tiklanishi.
   

4. 
   Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati – O‘zbekiston liberal - demokratik (O‘zLiDeP) partiyasi 2003-yilda tashkil topgan. Partiyaning maqsadi: o‘rta sinf, kichik biznes namoyandalari, ishbilarmon kishilar, ishlab chiqarish va boshqaruvning yuqori malakali mutaxassislarining manfaatlarini himoyalash.
   

5. 
   O‘zbekiston Ekologik partiyasi 2019-yilda tashkil topgan. Partiyaning maqsadi: ’’Atrof-muhitni muhofaza qilish jamoatchilik faolligini har tomonlama oshirish.