9 sinf. Fan: Geografiya Mavzu: Qishloq xo’jaligi geografiyasi. Darsning texnologik xaritasi

Yangi mavzuni mustahkamlash

1. 
   Rossiya maydonining kattaligi, chegaralarining uzunligi jihatdan jahon mamlakatlari ichida qaysi o‘rinlarni egallaydi?
   
2. 
   Mamlakat iqlimiga xo‘jalik taraqqiyoti nuqtayi nazaridan baho bering.
   
3. 
   Rossiya qanday mineral resurslarga boy?
   
4. 
   Mamlakat aholisining soni qancha, uning qisqarishi qanday omillar bilan bog‘- langan?
   
5. 
   Rossiya aholisining milliy tarkibi to‘g‘risida so‘zlab bering.
   

Uyga vazifa: mavzu xaqida tushunchalarni daftarga yozib, atamalarga izox keltiring.
Sana: ______ ______ 20______yil
9 - sinf. Fan: Geografiya
Mavzu: Xo‘jaligi, transporti va tashqi iqtisodiy aloqalari.
DARSNING TEXNOLOGIK XARITASI

t/r	Dars bosqichlari	Dars vaqti taqsimoti	Dars mazmuni
1	Tashkiliy qism	5 daqiqa	Salomlashish; Davomatni tekshirish; Ob-xovoni aniqlash va uni kuzatish. Shu kunning muxim yangiliklari bilan tanishish.
2	Kirish	12 daqiqa	O’tilgan mavzuning o’zlashtirilganligini tekshirish; O’tilgan mavzuni mustahkamlash;
3	Asosiy qism	15 daqiqa	Mavzu: Xo‘jaligi, transporti va tashqi iqtisodiy aloqalari REJA: Xo’jaligi Transporti Tashqi iqtisodiy aloqalari
4	Mustahkamlash	10 daqiqa	Tarqatma materiallar, jadvallar va diagrammalar bilan ishlash. O’z-o’zini baxolash Xaritalar bilan ishlash
5	Yakuniy qism	daqiqa	O’quvchilarni baholash; Uyga vazifa

Darsning maqsadi:

1. 
   ta’limiy: o’quvchilarga bugungi mavzu xaqida tushuncha berish
   
2. 
   tarbiyaviy: tabiat bilan do’stlashishga o’rgatish, dars davomida o’zaro xamkorligi, o’zgalar fel-atvorini xurmat ruxida tarbiyalash
   
3. 
   rivojlantiruvchi: o’quvchilarni erkin fikrlashga, muloxaza yuritishga o’rgatish, ijodiy izlanish ko’nikmalarini rivojlantirish
   

Dars usuli: no’ananaviy usulda
Dars jixozi: dunyo xaritasi, atlas xarita, jadvallar, yangiliklar
Darsning borishi:

1. 
   Tashkiliy qism.
   

1. 
   Salomlashish
   
2. 
   Honani darsga tayyorlash
   
3. 
   O’quvchilar davomatini aniqlash
   
4. 
   Ob-havoni aniqlash va uni kuzatish
   
5. 
   Shu kunning muhim yangiliklari
   

2. O’tilgan mavzuni so’rab baxolash.
3. Yangi mavzu bayoni.
4. Yangi mavzuni mustahkamlash.
5. Uyga vazifa.
O’tilgan mavzuni so’rab baholash:

1. 
   Rossiya maydonining kattaligi, chegaralarining uzunligi jihatdan jahon mamlakatlari ichida qaysi o‘rinlarni egallaydi?
   
2. 
   Mamlakat iqlimiga xo‘jalik taraqqiyoti nuqtayi nazaridan baho bering.
   
3. 
   Rossiya qanday mineral resurslarga boy?
   
4. 
   Mamlakat aholisining soni qancha, uning qisqarishi qanday omillar bilan bog‘- langan?
   
5. 
   Rossiya aholisining milliy tarkibi to‘g‘risida so‘zlab bering.
   

Yangi mavzu bayoni
Rossiya Federatsiyasi — MDH davlatlari ichida kattaligi va aholisining soni bo'yicha eng yirik suveren davlatdir. U ulkan tabiiy, iqtisodiy va ilmiy imkoniyatlarga ega. MDH davlatlari doirasida YaMD ning 60% i va sanoat ishlab chiqarishining 2/3 qismi Rossiyaga to‘g‘ri keladi. Rossiya iqtisodioyti keng tarmoqlidir. Sanoat mahsuloti hajmining 1/3 qismi yoqilg‘i-energetika majmuyi tarmoqlariga to‘g‘ri keladi. Energetika tarmog‘i ishlab chiqarish kuclilari rivojlanishining, jamiyat moddiy-texnika bazasini yaratishning asosi hisoblanadi. Rossiya yoqilg‘i-energetika balansining taxminan 70% i neft va gazga to‘g‘ri keladi.
2012-yilda 420 mln. tonna neft va 6700 mlrd. m³ tabiiy gaz hamda 300 mln. tonna ko‘mir qazib chiqarildi. Neft, gaz va ko'mirdan tashqari Rossiyaning ba’zi hududlarida torf va yonuvchi slanetslar energetikada muhim o‘rin tutadi.
Neft sanoati. Konlardan qazib olingan neftning katta qismi mamlakat ichkarisidagi uzunligi 70 ming km ga yaqin bo‘lgan neft quvurlari orqali tashiladi. Bu quvurlar neft qazib oluvchi rayonlami davlatning boshqa barcha hududlari bilan bog‘lab turadi. Neft MDH davlatlariga, Sharqiy va G‘arbiy Yevropa mamlakatlari va Xitoyga eksport qilinadi. So‘nggi yillarda o‘rtacha hisobda yiliga 150 mln. tonnagacha neft eksport qilinmoqda.
Gaz sanoati. Rossiya tabiiy gazning sanoat zaxiralari va uni qazib olish hajmi bo‘yicha dunyoda birinchi o‘rinni egallaydi. Bu xomashyoning asosiy qismi G‘arbiy Sibiming shimolida, Shimoliy Kavkazda, Ural rayonida, Volgabo‘yida, Komi Respublikasida, Yakutiyada, Saxalinda qazib olinadi. Uning asosiy qismi G‘arbiy Sibirga to‘g‘ri keladi.
Magistral quvurlarining asosiy tizimlari — G‘arbiy Sibirdagi gazga boy yerlardan, Volgabo‘yi, Ural, Shimoliy Kavkazdan gazni Markaziy Rossiyaga hamda xorijga yuboradi.