9-маъруза: Маълумотларга нисбатан рухсатларни мантиқий бошқариш. Формал моделлар

Хавфсизликни оддий шарти: агар фақат ва фақат 𝐿(𝑂) ≤ 𝐿(𝑆) шарт бажарилганда 𝑆 субъект 𝑂 объектни ўқиши мумкин.

*-Хусусият (эркинликни чеклаш): фақат ва фақат 𝐿(𝑆) ≤ 𝐿(𝑂) шартда субъект 𝑆 объект 𝑂 га ёзиши мумкин.

Хавфсизликни оддий шартига кўра Алиса тегишли рухсатномаси бўлмаган ҳужжатни ўқий олмайди. Ушбу шарт ҳар қандай MLS тизимида аниқ талаб этилади.

Бу ерда эркинликни чеклаш хусусияти унчалик ёритилмаган. Ушбу хусусият масалан TOP SECRET ахборотни SECRET ҳужжатда ёзилишидан ҳимоялашни таъминлайди. Бу MLS хавфсизлигини бузади, чунки SECRET даражасига эга фойдаланувчи TOP SECRET классидаги маълумотни ўқий олади. Ёзиш қасддан ёки масалан компьютер вируси натижасида юзага келиши мумкин.

Бу ерда эркинликни чеклаш хусусияти унчалик ёритилмаган. Ушбу хусусият масалан TOP SECRET ахборотни SECRET ҳужжатда ёзилишидан ҳимоялашни таъминлайди. Бу MLS хавфсизлигини бузади, чунки SECRET даражасига эга фойдаланувчи TOP SECRET классидаги маълумотни ўқий олади. Ёзиш қасддан ёки масалан компьютер вируси натижасида юзага келиши мумкин.

Хавфсизликни оддий шартини “ўқимаслик” деб хулоса қилиш мумкин. Эркинликни чеклаш эса “ёзилмайди” деган маънони англатади. Шундан қилиб, BLP баъзан қисқа ўқилади, “ўқимайди, ёзмайди”. Ҳар қандай содда хавфсизлик моделини тасаввур қилиш қийин (8-расм).

8-расм. Белл-Лападула модели

Хавфсизликдаги соддалик яхши бўлсада, BLP жуда оддий бўлиши мумкин. Бу ҳақида МкЛеан шундай дейди: “шунчаки аҳамиятсиз бўлгани учун унга эга бўлмаган хавфсизликнинг реал моделини тасаввур қилиш қийин”. BLP да тешикларни очишга уринишда МкЛеан администраторга объектларни вақтинча қайта классификациялашга рухсат берилган “Z тизим”ни аниқлади. Бунда BLP ни бузмасдан туриб, “ёзиб олиниши” мумкин. “Z тизим” BLP руҳини аниқ бузади, аммо аниқ тақиқланмаганлиги сабабли, бунга рухсат берилган.

Хавфсизликдаги соддалик яхши бўлсада, BLP жуда оддий бўлиши мумкин. Бу ҳақида МкЛеан шундай дейди: “шунчаки аҳамиятсиз бўлгани учун унга эга бўлмаган хавфсизликнинг реал моделини тасаввур қилиш қийин”. BLP да тешикларни очишга уринишда МкЛеан администраторга объектларни вақтинча қайта классификациялашга рухсат берилган “Z тизим”ни аниқлади. Бунда BLP ни бузмасдан туриб, “ёзиб олиниши” мумкин. “Z тизим” BLP руҳини аниқ бузади, аммо аниқ тақиқланмаганлиги сабабли, бунга рухсат берилган.