9 Mahsulot va uning sifati haqida umumiy tuShunchalar

Sifat ko‘rsatkichlari

Tavsiflovchi xususiyatlariga ko‘ra		Ifodalanish usuliga ko‘ra		Sifat darajasini baholashga ko‘ra		Bosqichlariga ko‘ra
- birlik - kompleks		- natura birliklaridagi - qiymat birliklaridagi		- baza - nisbiy		- bashorat etilayotgan - loyihalashtirilayotgan - ishlab chiqarish - ekspluatatsiya

9.1-rasm. Sifat ko‘rsatkichlari.

Mahsulotning bir yoki bir necha xossa xususiyatlarining miqdoriy tavsifiga sifat ko‘rsatkichi deyiladi. Sifat ko‘rsatkichlarini tanlash – mahsulot sifati tarkibiga kiruvchi va uning sifat darajasini baholashga imkon beruvchi mahsulot xususiyatlari miqdoriy tavsifining normalarini aniqlashdir. Sifat ko‘rsatkichlarining normalarini tanlashni asoslab berish quyidagilarni hisobga olgan holda amalga oshiriladi:

• 
  Mahsulotdan foydalanish shartlari va nima maqsadda ishlab chiqarilganligi;
  
• 
  Iste’molchi talablarining tahlili;
  
• 
  Mahsulot sifatini boshqarish masalalari;
  
• 
  Tavsiflanayotgan xususiyatlarning tarkibi va strukturasi;
  
• 
  Sifat ko‘rsatkichlariga nisbatan qo‘yilgan asosiy talablar.
  

Nazorat uchun savollar.

1. Mahsulot sifatini tekshirish vositalari haqida gapirib bering.

2. 
   Mahsulot sifatiga ta’sir etuvchi omillarni sanab bering.
   
3. 
   Mahsulotni ishlab chiqarish bosqichida qanday tadbirlar amalga oshirilishi mumkin?
   

4. Mahsulotning sifatini tekshirish usullarini sanab bering.

5. 
   Differensial usul deb nimaga aytiladi?