8-mavzu. Iqtisodiy islohotlar, xususiy mulkchilikning shakllanishi. O‘zbekistonda bozor munosabatlarining rivojlanishi. Reja

birinchi bosqichida
qishloq xo‘jaligida bozor 
munosabatlariga mos keladigan yangi xo‘jalik tizimini shakllantirish ishlari amalga 
oshirila boshlandi. Buning oqibatida bu sohada davlatga qarashli bo‘lmagan sektor 
keng rivojlandi. SHuningdek, xalq xo‘jaligini, uning tarmoqlari va hududlarini 
boshqarishning mavjud sharoitlarga mos bo‘lgan tizimlari ishlab chiqildi.
Islohotlarni yanada chuqurlashtirish sharoitida tashqi iqtisodiy faoliyatni 
tashkil etish tizimi qayta ko‘rib chiqildi. Valyuta tizimi va bozorini erkinlashtirish 
chora-tadbirlari amalga oshirildi va milliy valyutamiz – so‘m 2003 yil 15 oktyabrdan 
joriy to‘lovlar bo‘yicha erkin almashuvi amalga oshirila boshlandi. 
Iqtisodiy hayotni erkinlashtirish jarayonlari mamlakat siyosiy hayotini, davlat 
va jamiyat qurishlishini yanada erkinlashtirish jarayonlari bilan o‘zaro bog‘liqlikda 
amalga oshirilishi oqibatida uning demokratik jamiyat qurishdagi rolini va 
ahamiyatini yanada kuchaytiradi. 
O‘zbekistonda shakllanayotgan hususiy mulk 
Bozor iqtisdiyoti sharoitida 
mulkchilik yangi shakllari va munosabatlarining xuquqiy asoslari. 
O‘zbekistonda mulkchilik huquqiy iqtisodiy o‘zgarishlarning asosi hisoblanadi. 
Respublikamizda mulkdor huquqi qonun bilan tan olingan va himoya qilinadi. Bozor 
iqtisodiyoti sharoitida mulkchilikni tashkil etish shakllari:
1.
Davlat mulki:
respublikamizdagi ma’muriy-hududiy birliklarning mulklari 
(kommunal mulklar ham kiradi). Davlat mulkiga: 1) er va er osti, ichki suvlar, 
o‘simliklar va hayvonot dunyosi, respublika hududi doirasidagi havo havzasi. 2) 
O‘zR boshqaruvi va davlat hokimiyati organlari mol-mulklari. 3) Respublika 
xalqlari madaniy va tarixiy qadriyatlari. 4) Respublika byudjeti vositalari, oliy o‘quv 
yurtlari va h.k. 
2.
Xususiy mulk:
o‘z mol-mulkidan o‘z erki bo‘yicha foydalanish va tasarruf 
etish, unga huquqiy jihatdan xususiy egalikni bildiradi. Xususiy mulk-
mulkchilikning boshqa shakllari bilan bir qator daxlsiz va davlat tomonidan 
himoyalaniladi. 
3.